حکمت متعاليه، از خود روايات کشف مي‌شود.
به هر حال، بنده سخنم را تمام مي‌کنم، و از خداوند متعال مسئلت دارم که به همه شما توفيق بدهد. کاري که در اينجا داريد انجام مي‌دهيد، کار بسيار بسيار ارزنده‌اي است، و کاش بنده هم فرصت مي‌کردم به عنوان يک همکار، خدمت شما مي‌بودم، و اگر تجربه‌اي داشتم، در اختيار مي‌گذاشتم. مسائل ترجمه را خوب مراعات کنيد، ترجمه مستند خوب از اين کتب روايي انجام بگيرد. خوب عرضه کنيد. من هر جا اين آثار را مي‌بينم، دعا مي‌کنم براي آقاي ري شهري ـ حفظه الله ـ، که واقعاً به خاطر همين روايات اهل بيت( مؤيدند، و براي همه شما. ان شاء الله که موفق باشيد.

پرسش و پاسخ

در ادامه جلسه، دانشجويان شرکتکننده در نشست، سؤالهايي را از استاد پرسيدند که همراه پاسخ آنها در اينجا ميآيد.

سؤال: آيا اين درست است که روح مطالب تفسير الميزان، از المنار گرفته شده؟

پاسخ: هرگز، مرحوم آقاي طباطبايي، به حرفهاي المنار نظر دارد. شيخ محمد عبده که يک مدّتي با سيد جمال کار مي‌کرد و العروه الوثقي را با هم درآوردند، بعد به بيراهه رفت و گفت: ما بايد برويم کار فرهنگي کنيم. ولي سيد جمال ادامه داد. شيخ محمد عبده هم مي‌گفت: لعن الله السياسة. بعد رفت نشست و تفسير نوشت. رشيد رضا هم حاصل آنها را با دستکاري‌هاي خودش و با آن تندروي‌ها و برخوردهاي تندش با شيعه، آمد اين تفسير المنار را نوشت. البته از جهاتي خوب است، امّا در واقع، خيلي‌هايش تفسير نيست. مرحوم آقاي طباطبايي هم، خيلي جاها نظر به حرفهاي او دارد، امّا اصلاً ‌اين کجا و آن کجا؟! مرحوم آقاي طباطبايي، به تمدّن غرب و تکنولوژي و اينها نمي‌پرداخت.

سؤال: رابطه مرحوم علاّمه طباطبايي، با سند و بحث‌هاي رجالي چگونه بود؟

پاسخ: من خيلي از اين مباحث نديدم. ايشان، خودش حديث شناس بود. نمي‌دانم ديديد مرحوم مجلسي ـ رضوان الله عليه ـ ، خيلي وقت‌ها، وقتي حديث را مي‌آورد، مي‌گويد: اين با مذاق ائمه( جور در نمي‌آيد. وقتي بعضي از احاديث ـ مثل خطبه البيان يا نظير اينها ـ را، مرحوم مجلسي ذکر مي‌کند، مي‌گويد: اينها معلوم نيست از ائمه باشد، اينها بوي درويشي دارد. علاّمه طباطبايي را نديدم خيلي سراغ اسناد بروند، گويي خود متن حديث و معارف را با