7
فرهنگنامه اذان

درآمد

واژه شناسى اذان

اذان ، اسم مصدر از ريشه «أذن» به معناى آگاهى ، و آگاهى دادن است . ابن فارس در معناى اين واژه مى گويد :
أذن (همزه و ذال و نون) ، دو اصل اند كه در معنا به هم نزديك اند و در لفظ ، از هم دور . يكى از آن دو ، به معناى گوش است و ديگرى به معناى آگاهى و آگاه ساختن . عرب مى گويد : «قد أذنتُ بهذا الأمر» يعنى از آن آگاه شدم . و مى گويد : «و آذننى فلان» يعنى فلانى مرا آگاه ساخت ... . و از همين معناست «اذان» كه اسم از «تأذين» (از باب تفعيل) است ، چنان كه «عذاب» اسم از «تعذيب» است . ۱

اذان ، در قرآن و حديث

در قرآن ، واژه «أذان» و برگرفته هاى مادّه «أذن» ، در همان معناى لغوى استعمال شده اند ، مانند :
«وَأَذَ نٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأَْكْبَرِ .۲

1.. معجم مقاييس اللغة : ج ۱ ص ۷۵ .

2.. توبه : آيه ۳ . شيخ طوسى در ذيل اين آيه كريم مى گويد : به گفته ابو زيد و زجاج و جبايى ، «اذان» به معناى اعلام كردن است . مى گويى : «آذننى فلان ، فأذنت» يعنى مرا آگاهانيد و من آگاه شدم . بعضى گفته اند: معناى آن ، بانگ و ندايى است كه با گوش شنيده مى شود (التبيان : ج ۵ ص۱۹۹) .


فرهنگنامه اذان
6

كتاب هايى مستقل و در اندازه هايى كه حمل و مطالعه آن آسان باشد ، در اختيار علاقه مندان قرار مى گيرند .
گفتنى است كه در اين سلسله آثار ، براى آنچه مربوط به رفتار يا احوال خاص است (مانند : ادب ، اذان ، شادى و آرزو) ، نام «فرهنگ نامه» و براى آنچه مربوط به گروه هاى اجتماعى (مانند : بسيجيان ، جوانان و كودكان) مى شود و يا آموزه هاى حكيمانه پيشوايان بزرگ اسلام يا حكماى بزرگ الهى (چون لقمان حكيم) را ارائه مى نمايد ، نام «حكمت نامه» را برگزيديم .
فرهنگ نامه اذان ، دومين كتاب از مجموعه فرهنگ نامه هايى است كه با هدف تصحيح و تقويت فرهنگ ارزش هاى رفتارى ارائه مى گردد .
در اين فرهنگ نامه ، مسايل مهمى ، مانند : آغاز تشريع اذان ، اهميت گسترش فرهنگ اذان ، حكمت ها و پيام هاى فردى و اجتماعى و سياسى اذان ، و آثار و بركات اذان ، چگونگى اذان و تفسير باطن آن ، ارزشِ اذان گو و حقّ مؤذّن ، و اذان زنده در عصر حاضر، مورد بررسى قرار خواهد گرفت .
گفتنى است كه در تهيه و تدوين اين مجموعه ، از همكارى فاضل ارجمند جناب آقاى عبدالهادى مسعودى بهره بردم . از ايشان و ديگر همكارانى كه در «پژوهشكده علوم و معارف حديث» ، در ساماندهى اين اثرسهيم هستند، بويژه مترجم گرانقدر آن ، جناب آقاى حميد رضاشيخى ـ كه با ترجمه زيبا و دقيق خود ، فهم آيات و روايات اين فرهنگ نامه را براى پارسى زبانان ميسّر ساخت ـ صميمانه سپاس گزارم و از خداوند منّان ، پاداشى در خور فضل و كرامت خود ، براى آنان مسئلت دارم .
ربّنا! تقبّل منّا؛ إنّك أنت السميع العليم .
محمّد محمدى رى شهرى
12 مهر ماه 1384
29 شعبان 1426

  • نام منبع :
    فرهنگنامه اذان
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي، عبدالهادي؛ شيخي، حميدرضا
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 34907
صفحه از 115
پرینت  ارسال به