شيخ آقا بزرگ، سپس خود افزودهاند که نسخههاي اين کتاب تا حدود سال 1000هـ به جاي مانده بود؛ زيرا کفعمي (م905هـ) آن را از مصادر کتاب البلد الامين خود شمرده است. پس معلوم ميشود که کتاب در دسترس او بوده است، امّا اين ديدگاهها درست نيست زيرا:
ـ مرحوم کجوري، گرچه در آغاز الخصائص الفاطميّة، آنچه را شيخ آقا بزرگ از قول ايشان آوردهاند، بيان ميکنند، ولي هيچ سند و مدرکي ارائه ندادهاند ( الخصائص الفاطميّة: ص471 از ترجمه عربي کتاب).
ـ مسند مرحوم کجوري، در اين سخن خود، که کتاب کليني درباره روز غدير از سوي عالمان با استقبال روبرو شده، و به احاديث آن اعتماد کردهاند، از هيچ رو روشن نيست.
ـ کفعمي در جُنّة الأمان الواقية، معروف به مصباح کفعمي، و نه در بلد الأمين، از کتابي با نام خصائص يوم الغدير نام برده است (جنّة الأمان الواقية: ص773) ولي اشارهاي به نويسنده اين کتاب نکرده و از کليني نيز نامي نبرده است.
ـ شيخ آقا بزرگ آوردهاند که بياضي عاملي (م877 هـ) نيز از اين کتاب نام برده است (الذريعة: ج7 ص173)؛ ولي بايد توجّه کنيم که بياضي عاملي، گرچه در مقدّمه الصراط المستقيم، به هنگام ياد کرد منابع کتاب، از نگاشتهاي با نام خصائص يوم الغدير نام ميبرد ( الصراط المستقيم: ج1 ص5)، ولي نه اشارهاي به کليني و نه نامي از نويسنده اين کتاب، در سخن او ديده نميشود.
ـ پس از شيخ آقا بزرگ، برخي ديگر از نويسندگان نيز، اين کتاب را به کليني نسبت دادهاند ^۱ .
ـ کوتاه سخن آنکه: کليني قطعاً کتابي با نام خصائص الغدير نداشته است. اساساً چگونه ميتوان پذيرفت که بزرگي همچون کليني، با اين نام بنگارد، ولي بزرگان فهرست نويس شيعه، همچون شيخ طوسي رحمة الله و نجاشي که فاصله چنداني تا روزگار او نداشتهاند، هيچ نامي از آن به ميان نياورند و از روزگار کليني تا حدود سال 1318 هـ ق، که سال پايان نگارش الخصائص الفاطميّة است ( الخصائص الفاطميّة: ج2 ص621) هيچ کس چنين کتابي را به کليني نسبت ندهد، آنگاه به يک باره، در سده چهاردهم هجري عالمي، اين کتاب را به کليني منسوب گرداند؟!

5. نخستين اجازه گيرندگان کافي

شيخ صدوق رحمة الله کتاب کافي را با واسطه سه نفر، از کليني روايت کرده است: محمد بن محمد بن عصّام الکليني، علي بن احمد بن موسي، و محمد بن احمد السناني. پسوند کليني در پايان نام