روش جنابعالي در معنا شناسي کلمات قرآن در «قاموس قرآن» چگونه بوده است؟ آيا نقلي محض بوده، به اين معنا که آراء و اقوال لغويون را گزارش ميکرديد يا اينکه يک روش تحقيقي و اجتهادي بوده است، و پس از پژوهش و بررسي، معنايي را به عنوان معناي مختار و منتخب بيان ميکرديد؟
«قاموس قرآن»، از منظر روشي و منهجي اجتهادي و تحقيقي است ولي محتوا و درون مايه آن بيشتر، نقلي است. وقتي کلمات را ترجمه ميکردم، ميديدم کاملاً با آيات قرآن تطبيق ميکند و ديگر احتياجي به اجتهاد و تحقيق ندارد. البته گاهي اوقات، برخي از کلمات نياز به تحقيق داشتند که تحقيق کردم.
با توجه به اين که قاموس قرآن حاوي تمامي کلمات قرآن است، اگر بخواهيم کتاب جنابعالي با آثار ديگري همچون کتابهاي مفردات قرآن راغب اصفهاني مقايسه کنيم، جامعيت کتاب خود را در چه حدي ميدانيد؟
مفردات راغب، تقريباً به صورت يک لغت نامه است، به طوريکه فقط کلماتي را ترجمه ميکند و بعضي آيات را به عنوان شاهد ميآورد ولي کتاب قاموس قرآن، در حکم دايرة المعارف است، به گونه اي که همراه با ترجمه کلمه، چند آيه در آن موضوع نقل ميشود، مثلاً درباره کلمه «آدم»، «وحي»، «نبي»، «رسول»، «جن»، «روح» و امثال اينها در اين کتاب به طور مفصل بحث شده است. به طور کلي، اگر اغراق نباشد ميتوانم بگويم که قاموس قرآن در حکم دايرة المعارف است، اما مفردات راغب فقط يک لغتنامه است.
در مورد تفسير «احسن الحديث»، بفرمائيد چه چيزي باعث شد جنابعالي تصميم به نگارش اين تفسير گرفتيد؟
بعد از نوشتن قاموس قرآن، تصيم گرفتم تفسيري براي قرآن بنويسم، اسم آن را تفسير ممتاز گذاشتم، بعد از اينکه يک جلد از اين تفسير، چاپ شد يکي از دوستانم به من گفت که اين اسم، ايهام دارد و بهتر است نام ديگري انتخاب کنيد و من نيز با توجه به سخن خداوند در قرآن، نام اين تفسير را احسن الحديث گذاشتم. سبک کتاب بدين صورت است که در ابتدا مقداري از آيات قرآن که طبق نظر مؤلف، به
