تاريخ : دوشنبه 1389/6/8 تاریخ ایجاد:
کد خبر: 5848
چاپ دوم "دانشنامه اميرالمؤمنين(ع)" منتشر شد

چاپ دوم "دانشنامه اميرالمؤمنين(ع)" منتشر شد

مجموعه 13 جلدی «دانشنامه اميرالمؤمنين(ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ»، شامل بيش از 6هزار متن حديثی و تاريخی، ابعاد مختلف زندگانى امام على‏عليه السلام را از ولادت تا شهادت، مورد بررسى قرار مى‏دهد.

به گزارش راوی، مجموعه «دانشنامه اميرالمؤمنين بر پايه قرآن، حديث و تاريخ » ترجمه كتاب «موسوعة الإمام علىّ بن أبى‏طالب فى‏الكتاب والسنّة والتاريخ»، تاليف محمد محمدى رى‏شهرى، به ابعاد مختلف زندگانى امام على‏ عليه السلام از ولادت تا شهادت، با بهره‏گيرى از قرآن و حديث و تاريخ، می پردازد.
تدوين اين مجموعه بيش از ده سال به درازا كشيده و افزون بر قرآن كريم و منابع و متون حديثى و تاريخى، از بسيارى از تحقيقات جديد و پژوهش‏هاى نوين، سود جسته است. مؤلّف اين دانش‏نامه و همكاران وى در مركز تحقيقات دار الحديث، در زمينه كارى خود، با استقصا و تتبّع فراوان، همه منابع تاريخى، تفسيرى و حديثى مربوط به موضوع را بررسى كرده و سپس بهترين متن‏ها را برگزيده‏اند. گزينش و عرضه متون، با توجّه به قواعد معمول در فقه الحديث و نقد متون تاريخى صورت گرفته است و در مقام رد و اثبات نقل قول‏ها و آراى محدّثان و مورّخان، از تناظر و تعاضد مضمونى متن‏ها و نيز سنجش با عقل و قرآن و سنّت و مسلّمات تاريخى استفاده شده است.
اين مجموعه، تنها گردآورى سخنان امير مؤمنان‏عليه السلام و متون تاريخى درباره ايشان نيست؛ بلكه با معرفى شخصيت و زندگانى ايشان، از تولد تا شهادت، زمان و مكان صدور سخنان گهربار آن امام را نيز ارائه مى‏دهد و اين امكان را براى خواننده فراهم مى‏آورد تا معناى اصلى، عمق و چرایى مواضع و سخنان امام‏ عليه السلام را دريابد. بر اين اساس، بيان‏هایى سودمند و گاه پرحجم، در جايگاه خود و مرتبط با فصل‏ها و متون اصلى قرار گرفته است تا خواننده به تحليلى جامع، همه سويه و مستند برسد. بيشتر اين بيان‏ها، همانند بسيارى از فصل‏هاى كتاب، درباره نيازهاى روز و در مقام پاسخگویى به بسيارى از شبهه ‏ها و پرسش ‏هاى جامعه كنونى مسلمانان نگاشته شده است، همچون: بينش سياسى امام، اصلاحات علوى، روانكاوى خوارج، روزگار تنهایى و محنت امام و نحوه برخورد امام با مخالفان.
اين دانش‏نامه با نزديك به ۴۵۰۰ صفحه در دوازده مجلّد، حاوى ۶۷۳۸ متن حديثى و تاريخى با بيش از ۳۰۰۰۰ نشانى و نزديك به ۵۷۰ منبع شيعى و اهل سنّت (۳۲۰ منبع اهل سنّت و ۲۵۰ منبع شيعى( است. به اجمال با بخش ‏هاى شانزده‏ گانه اين كتاب آشنا مى‏ شويم:
بخش اوّل: تبار امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، از خاندان، محيط رشد و زندگانى خصوصى، شخصيت پدر و مادر، نام‏ها، كنيه ‏ها، لقب‏ ها، سيرت و صورت، ازدواج، زنان و فرزندان امام على‏ عليه السلام سخن به ميان آمده است.
بخش دوم: امام على‏ عليه السلام با پيامبرصلى الله عليه وآله: در اين بخش، همراهى دوش به دوش امام على‏ عليه السلام با رسول اكرم از آغازين روزهاى بعثت تا هنگام رحلت پيامبرصلى الله عليه وآله، و نيز حضور وى در تمام صحنه‏ها با رسول خداصلى الله عليه وآله براى حاكم نمودن اسلام در جامعه، نشان داده شده است. همچنين به كوشش‏هاى پيامبرصلى الله عليه وآله از آغاز بعثت تا هنگام رحلتشان در تبيين جايگاه امام على‏ عليه السلام پس از خود، اشاره گرديده است.
بخش سوم: كوشش ‏هاى پيامبرصلى الله عليه وآله براى رهبرى امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، بر اين نكته تأكيد شده است كه پس از حادثه »غدير« ـ كه اوج كوشش مستمر پيامبرصلى الله عليه وآله در ابلاغ دين بوده است ـ نيز پيامبرصلى الله عليه وآله از اين مهم، غفلت نورزيد و تا آخرين لحظات عمر، بر آن تأكيد كرد.
بخش چهارم: امام على‏ عليه السلام پس از پيامبرصلى الله عليه وآله: در اين بخش، سؤال‏هایى مانند علت تحقق نيافتن آنچه رسول خداصلى الله عليه وآله براى آينده رقم زده بود و چرایى سكوت امام‏ عليه السلام بعد از رحلت رسول گرامى اسلام تا زمان به حكومت رسيدنش، پاسخ داده شده است. همچنين در ضمنِ گزارشِ سير حوادث پس از پيامبرصلى الله عليه وآله و روزگار خلافت عثمان و خيزش مردم عليه او، چگونگى و چرایى مواضع حكيمانه امام حكيمان، تشريح و تبيين شده است.
بخش پنجم: سياست‏هاى امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، از چگونگى به زمامدارى رسيدن امام‏ عليه السلام، انجام دادن اصلاحات، مبانى امام‏ عليه السلام در دگرگونى ‏ها و اصلاحات و بازتاب‏هاى آن در جامعه به تفصيلْ سخن رفته است. همچنين بازشناسى محورى‏ترين مبانى امام‏ عليه السلام در اصلاحات در زمينه‏ هاى مختلفِ فرهنگى، اقتصادى، اجتماعى، قضایى و امنيتى، از جمله بحث‏هاى مهم اين بخش است. ديدگاه‏هاى امام‏ عليه السلام در پيوند با سياست، عوامل استوارسازى حكومت‏ها، علل و عوامل تزلزل و دگرگونى حكومت‏ها، چگونگى همكارى دولت‏ها با هم و... از ديگر بحث‏هاى اين بخش است.
بخش ششم: نبردهاى امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، از چرایى و چگونگى بر آمدن فتنه‏ها در زمان خلافت امام على‏ عليه السلام بحث شده و ريشه‏ها و پيامدهاى آنها بررسى گرديده است و فتنه‏هاى ناكثين، قاسطين و مارقين ـ كه به واقع، عليه حركت اصلاحى امام‏ عليه السلام و موضع اصولى و انعطاف‏ناپذير آن بزرگوار در برابر حقوق الهى، حقوق مردم و ارزش‏ها بودند ـ گزارش، تبيين و تشريح شده است.
بخش هفتم: روزگار تنهایى امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، از سال‏هاى پايانى حكومت اميرالمؤمنين‏عليه السلام كه يكسر درگيرى و رويارویى ايشان با فتنه‏انگيزان بوده، سخن رفته است. سخنان امام‏ عليه السلام در اين سال‏ها، آكنده است از سوز و گداز تنهایى، رنج و شكنجه روزگار. در اين ايام بوده كه، مصر سقوط كرد و پاك‏ترين، كارآمدترين و دليرترين يار وفادار امام‏ عليه السلام )مالك اشتر(، شهد شهادت نوشيد و قلب ايشان را فشرد و جانش را افسرد. اين بخش، گزارش تنهایى امام، مرثيه مظلوميت او، و انعكاس فريادهاى تنهایى آن بزرگوار است.
بخش هشتم: شهادت امام على‏ عليه السلام: گزارش چگونگى جريان ترور امير مؤمنان‏عليه السلام، سخنان آموزنده و هدايتگرانه امام‏ عليه السلام از هنگام ترور شدن تا لحظه شهادت، موضع سرسخت‏ترين دشمن امام و سخن او به هنگام شنيدن خبر شهادت امام‏ عليه السلام، جريان تجهيز و تدفين امام، اختفاى قبر امام‏ عليه السلام و بالأخره اشاره‏اى به موضوع زيارت مرقد مطهّر ايشان و بركات آن، از جمله محتويات اين بخش است.
بخش نهم: امام على‏ عليه السلام از ديدگاه‏هاى گوناگون: در اين بخش، شخصيت امام على‏ عليه السلام از منظر قرآن، پيامبرصلى الله عليه وآله، خودِ امام، زهراى اطهرعليها السلام، اهل بيت‏عليهم السلام، اصحاب پيامبر، همسران پيامبر و شمارى از برجسته‏ترين چهره‏هاى علمى، فرهنگى، سياسى و نيز شاعران، اديبان، و سخنوران و حتى دشمنان امام، مورد بررسى قرار گرفته است.
بخش دهم: ويژگى‏هاى امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، خصايل امام على‏ عليه السلام در آينه آيات و گزارش‏هاى تاريخى، بررسى شده است. همچنين ويژگى‏هاى اعتقادى، اخلاقى، عملى و برجستگى‏هاى عبادى، سياسى و اجتماعى، و آنچه مربوط به جهاد و جنگ ايشان است، هر يك در فصل‏هاى جداگانه و به مبسوط آمده‏اند.
بخش يازدهم: دانش امام على‏ عليه السلام: منزلت علمى امام على‏ عليه السلام و علوم مختلف ايشان در اين بخش بررسى شده است. در فصل »پرتوهایى از دانش او«، گفته‏ها و خطبه‏هاى امام‏ عليه السلام در علوم گوناگون )همچون: خداشناسى، هستى‏شناسى، روان‏شناسى و تربيت، جامعه‏شناسى، اخلاق، تاريخ، ادبيات و شعر( دسته‏بندى شده است.
بخش دوازدهم: قضاوت‏هاى امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، در چهار فصل، ابعاد داورى‏هاى امام‏ عليه السلام نشان داده شده است. در فصل نخست اين بخش، از جايگاه داورى ايشان و از اين كه به اقتضاى صريح كلام پيامبرصلى الله عليه وآله، ايشان »بهترين قضاوتگر امّت« بوده است، سخن رفته است. نمونه‏هایى ا داورى‏هاى آن بزرگوار در زمان رسول خداصلى الله عليه وآله، پس از آن حضرت و در روزگار خلافت ايشان، گزارش شده است.
بخش سيزدهم: كرامت‏هاى امام على‏ عليه السلام: اين بخش، گزارش نمونه‏هایى از قدرت معنوى، ولايت تكوينى و جلوه‏هاى خليفةاللهى آن امام است؛ امامى كه خود، جلوه والاى قدرت و عظمت الهى بود، نمونه‏هایى مانند: اجابت دعوات، سخن گفتن از ناپيداها و ناديده‏ها )اخبار مَغيبات(، كرامت‏ها )همچون »ردّ الشمس« كه منقبتى است منحصر به فرد و فضيلتى شگفتى‏آور( و....
بخش چهاردهم: مهرورزى به امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، در كنار تأكيد بر مهرورزى به امام على‏ عليه السلام و بركات آن، مشخّصه‏هاى دوستداران حقيقى ايشان مورد بحث قرار گرفته و فصل ويژه‏اى هم براى تحذير از غُلو در محبّت آن امام‏ عليه السلام، گشوده شده است.
بخش پانزدهم: دشمنى با امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، از دشمنى و كينه‏ورزى با امام على‏ عليه السلام بحث شده است و افزون بر اين، عوامل دشمنى با ايشان و زيان‏هاى اين دشمنى، چهره برخى از بزرگ‏ترين دشمنان آن امام، افشاى ناكامى آنان در پنهان داشتن نور درخشنده ايشان، و... گزارش و بررسى شده است.
بخش شانزدهم: ياران و كارگزاران امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، شرح حال و چگونگى شخصيت شمارى از اصحاب و كارگزاران امام‏ عليه السلام به اجمال شناسانده شده است.
جلد سيزدهم ترجمه، اختصاص به نمايه موضوعى و ديگر فهرست‏هاى مجموعه دارد. در اين جلد، تمامى دانش‏نامه به صورت دقيق، ريز و موضوعى، نمايه‏سازى شده است. حدود سه هزار مدخل اصلى و ده‏ها هزار نمايه فرعى، نمايه‏هاى اين دانش‏نامه را تشكيل مى‏دهد. فراوانى نمايه‏هاى كتاب به حدّى است كه برخى از مدخل‏هاى آن (مانند مدخل على‏ عليه السلام) بالغ بر پنجاه صفحه و صدها نمايه دارد. نمايه‏هاى كتاب، پژوهشگران موضوعات تاريخى و دينى را به همه اطلاعات موجود در اين دانش‏نامه رهنمون مى‏سازد و موجب دستيابى آسان آنان به موضوع مورد علاقه مى‏شود. نمايه‏سازى مجموعه، به اهتمام محمد مرادى فراهم آمده است.
موسوعة الإمام علىّ بن أبى طالب‏عليه السلام در دومين دوره كتاب سال ولايت در سال ۱۳۷۹، به عنوان «كتاب برگزيده» انتخاب گرديد. ترجمه اين اثر نيز عنوان «ترجمه برگزيده» ششمين دوره كتاب سال ولايت را به خود اختصاص داد.
چاپ دوم مجموعه ۱۳ جلدی «دانشنامه اميرالمؤمنين(ع)» تاليف محمد محمدی ری شهری، با همكارى سيد محمدكاظم طباطبایى و سيد محمود طباطبایى‏نژاد، ترجمه عبدالهادى مسعودى، محمدعلى سلطانى، مهدى مهريزى، سيد ابوالقاسم حسينى(ژرفا) و جواد محدّثى، در قطع وزيرى و تيراژ ۱۰۰۰ دوره به تازگی از سوی سازمان چاپ و نشر دارالحديث منتشر شد.

به گزارش راوی، مجموعه «دانشنامه اميرالمؤمنين بر پايه قرآن، حديث و تاريخ » ترجمه كتاب «موسوعة الإمام علىّ بن أبى‏طالب فى‏الكتاب والسنّة والتاريخ»، تاليف محمد محمدى رى‏شهرى، به ابعاد مختلف زندگانى امام على‏ عليه السلام از ولادت تا شهادت، با بهره‏گيرى از قرآن و حديث و تاريخ، می پردازد.
تدوين اين مجموعه بيش از ده سال به درازا كشيده و افزون بر قرآن كريم و منابع و متون حديثى و تاريخى، از بسيارى از تحقيقات جديد و پژوهش‏هاى نوين، سود جسته است. مؤلّف اين دانش‏نامه و همكاران وى در مركز تحقيقات دار الحديث، در زمينه كارى خود، با استقصا و تتبّع فراوان، همه منابع تاريخى، تفسيرى و حديثى مربوط به موضوع را بررسى كرده و سپس بهترين متن‏ها را برگزيده‏اند. گزينش و عرضه متون، با توجّه به قواعد معمول در فقه الحديث و نقد متون تاريخى صورت گرفته است و در مقام رد و اثبات نقل قول‏ها و آراى محدّثان و مورّخان، از تناظر و تعاضد مضمونى متن‏ها و نيز سنجش با عقل و قرآن و سنّت و مسلّمات تاريخى استفاده شده است.
اين مجموعه، تنها گردآورى سخنان امير مؤمنان‏عليه السلام و متون تاريخى درباره ايشان نيست؛ بلكه با معرفى شخصيت و زندگانى ايشان، از تولد تا شهادت، زمان و مكان صدور سخنان گهربار آن امام را نيز ارائه مى‏دهد و اين امكان را براى خواننده فراهم مى‏آورد تا معناى اصلى، عمق و چرایى مواضع و سخنان امام‏ عليه السلام را دريابد. بر اين اساس، بيان‏هایى سودمند و گاه پرحجم، در جايگاه خود و مرتبط با فصل‏ها و متون اصلى قرار گرفته است تا خواننده به تحليلى جامع، همه سويه و مستند برسد. بيشتر اين بيان‏ها، همانند بسيارى از فصل‏هاى كتاب، درباره نيازهاى روز و در مقام پاسخگویى به بسيارى از شبهه ‏ها و پرسش ‏هاى جامعه كنونى مسلمانان نگاشته شده است، همچون: بينش سياسى امام، اصلاحات علوى، روانكاوى خوارج، روزگار تنهایى و محنت امام و نحوه برخورد امام با مخالفان.
اين دانش‏نامه با نزديك به ۴۵۰۰ صفحه در دوازده مجلّد، حاوى ۶۷۳۸ متن حديثى و تاريخى با بيش از ۳۰۰۰۰ نشانى و نزديك به ۵۷۰ منبع شيعى و اهل سنّت (۳۲۰ منبع اهل سنّت و ۲۵۰ منبع شيعى( است. به اجمال با بخش ‏هاى شانزده‏ گانه اين كتاب آشنا مى‏ شويم:
بخش اوّل: تبار امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، از خاندان، محيط رشد و زندگانى خصوصى، شخصيت پدر و مادر، نام‏ها، كنيه ‏ها، لقب‏ ها، سيرت و صورت، ازدواج، زنان و فرزندان امام على‏ عليه السلام سخن به ميان آمده است.
بخش دوم: امام على‏ عليه السلام با پيامبرصلى الله عليه وآله: در اين بخش، همراهى دوش به دوش امام على‏ عليه السلام با رسول اكرم از آغازين روزهاى بعثت تا هنگام رحلت پيامبرصلى الله عليه وآله، و نيز حضور وى در تمام صحنه‏ها با رسول خداصلى الله عليه وآله براى حاكم نمودن اسلام در جامعه، نشان داده شده است. همچنين به كوشش‏هاى پيامبرصلى الله عليه وآله از آغاز بعثت تا هنگام رحلتشان در تبيين جايگاه امام على‏ عليه السلام پس از خود، اشاره گرديده است.
بخش سوم: كوشش ‏هاى پيامبرصلى الله عليه وآله براى رهبرى امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، بر اين نكته تأكيد شده است كه پس از حادثه »غدير« ـ كه اوج كوشش مستمر پيامبرصلى الله عليه وآله در ابلاغ دين بوده است ـ نيز پيامبرصلى الله عليه وآله از اين مهم، غفلت نورزيد و تا آخرين لحظات عمر، بر آن تأكيد كرد.
بخش چهارم: امام على‏ عليه السلام پس از پيامبرصلى الله عليه وآله: در اين بخش، سؤال‏هایى مانند علت تحقق نيافتن آنچه رسول خداصلى الله عليه وآله براى آينده رقم زده بود و چرایى سكوت امام‏ عليه السلام بعد از رحلت رسول گرامى اسلام تا زمان به حكومت رسيدنش، پاسخ داده شده است. همچنين در ضمنِ گزارشِ سير حوادث پس از پيامبرصلى الله عليه وآله و روزگار خلافت عثمان و خيزش مردم عليه او، چگونگى و چرایى مواضع حكيمانه امام حكيمان، تشريح و تبيين شده است.
بخش پنجم: سياست‏هاى امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، از چگونگى به زمامدارى رسيدن امام‏ عليه السلام، انجام دادن اصلاحات، مبانى امام‏ عليه السلام در دگرگونى ‏ها و اصلاحات و بازتاب‏هاى آن در جامعه به تفصيلْ سخن رفته است. همچنين بازشناسى محورى‏ترين مبانى امام‏ عليه السلام در اصلاحات در زمينه‏ هاى مختلفِ فرهنگى، اقتصادى، اجتماعى، قضایى و امنيتى، از جمله بحث‏هاى مهم اين بخش است. ديدگاه‏هاى امام‏ عليه السلام در پيوند با سياست، عوامل استوارسازى حكومت‏ها، علل و عوامل تزلزل و دگرگونى حكومت‏ها، چگونگى همكارى دولت‏ها با هم و... از ديگر بحث‏هاى اين بخش است.
بخش ششم: نبردهاى امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، از چرایى و چگونگى بر آمدن فتنه‏ها در زمان خلافت امام على‏ عليه السلام بحث شده و ريشه‏ها و پيامدهاى آنها بررسى گرديده است و فتنه‏هاى ناكثين، قاسطين و مارقين ـ كه به واقع، عليه حركت اصلاحى امام‏ عليه السلام و موضع اصولى و انعطاف‏ناپذير آن بزرگوار در برابر حقوق الهى، حقوق مردم و ارزش‏ها بودند ـ گزارش، تبيين و تشريح شده است.
بخش هفتم: روزگار تنهایى امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، از سال‏هاى پايانى حكومت اميرالمؤمنين‏عليه السلام كه يكسر درگيرى و رويارویى ايشان با فتنه‏انگيزان بوده، سخن رفته است. سخنان امام‏ عليه السلام در اين سال‏ها، آكنده است از سوز و گداز تنهایى، رنج و شكنجه روزگار. در اين ايام بوده كه، مصر سقوط كرد و پاك‏ترين، كارآمدترين و دليرترين يار وفادار امام‏ عليه السلام )مالك اشتر(، شهد شهادت نوشيد و قلب ايشان را فشرد و جانش را افسرد. اين بخش، گزارش تنهایى امام، مرثيه مظلوميت او، و انعكاس فريادهاى تنهایى آن بزرگوار است.
بخش هشتم: شهادت امام على‏ عليه السلام: گزارش چگونگى جريان ترور امير مؤمنان‏عليه السلام، سخنان آموزنده و هدايتگرانه امام‏ عليه السلام از هنگام ترور شدن تا لحظه شهادت، موضع سرسخت‏ترين دشمن امام و سخن او به هنگام شنيدن خبر شهادت امام‏ عليه السلام، جريان تجهيز و تدفين امام، اختفاى قبر امام‏ عليه السلام و بالأخره اشاره‏اى به موضوع زيارت مرقد مطهّر ايشان و بركات آن، از جمله محتويات اين بخش است.
بخش نهم: امام على‏ عليه السلام از ديدگاه‏هاى گوناگون: در اين بخش، شخصيت امام على‏ عليه السلام از منظر قرآن، پيامبرصلى الله عليه وآله، خودِ امام، زهراى اطهرعليها السلام، اهل بيت‏عليهم السلام، اصحاب پيامبر، همسران پيامبر و شمارى از برجسته‏ترين چهره‏هاى علمى، فرهنگى، سياسى و نيز شاعران، اديبان، و سخنوران و حتى دشمنان امام، مورد بررسى قرار گرفته است.
بخش دهم: ويژگى‏هاى امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، خصايل امام على‏ عليه السلام در آينه آيات و گزارش‏هاى تاريخى، بررسى شده است. همچنين ويژگى‏هاى اعتقادى، اخلاقى، عملى و برجستگى‏هاى عبادى، سياسى و اجتماعى، و آنچه مربوط به جهاد و جنگ ايشان است، هر يك در فصل‏هاى جداگانه و به مبسوط آمده‏اند.
بخش يازدهم: دانش امام على‏ عليه السلام: منزلت علمى امام على‏ عليه السلام و علوم مختلف ايشان در اين بخش بررسى شده است. در فصل »پرتوهایى از دانش او«، گفته‏ها و خطبه‏هاى امام‏ عليه السلام در علوم گوناگون )همچون: خداشناسى، هستى‏شناسى، روان‏شناسى و تربيت، جامعه‏شناسى، اخلاق، تاريخ، ادبيات و شعر( دسته‏بندى شده است.
بخش دوازدهم: قضاوت‏هاى امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، در چهار فصل، ابعاد داورى‏هاى امام‏ عليه السلام نشان داده شده است. در فصل نخست اين بخش، از جايگاه داورى ايشان و از اين كه به اقتضاى صريح كلام پيامبرصلى الله عليه وآله، ايشان »بهترين قضاوتگر امّت« بوده است، سخن رفته است. نمونه‏هایى ا داورى‏هاى آن بزرگوار در زمان رسول خداصلى الله عليه وآله، پس از آن حضرت و در روزگار خلافت ايشان، گزارش شده است.
بخش سيزدهم: كرامت‏هاى امام على‏ عليه السلام: اين بخش، گزارش نمونه‏هایى از قدرت معنوى، ولايت تكوينى و جلوه‏هاى خليفةاللهى آن امام است؛ امامى كه خود، جلوه والاى قدرت و عظمت الهى بود، نمونه‏هایى مانند: اجابت دعوات، سخن گفتن از ناپيداها و ناديده‏ها )اخبار مَغيبات(، كرامت‏ها )همچون »ردّ الشمس« كه منقبتى است منحصر به فرد و فضيلتى شگفتى‏آور( و....
بخش چهاردهم: مهرورزى به امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، در كنار تأكيد بر مهرورزى به امام على‏ عليه السلام و بركات آن، مشخّصه‏هاى دوستداران حقيقى ايشان مورد بحث قرار گرفته و فصل ويژه‏اى هم براى تحذير از غُلو در محبّت آن امام‏ عليه السلام، گشوده شده است.
بخش پانزدهم: دشمنى با امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، از دشمنى و كينه‏ورزى با امام على‏ عليه السلام بحث شده است و افزون بر اين، عوامل دشمنى با ايشان و زيان‏هاى اين دشمنى، چهره برخى از بزرگ‏ترين دشمنان آن امام، افشاى ناكامى آنان در پنهان داشتن نور درخشنده ايشان، و... گزارش و بررسى شده است.
بخش شانزدهم: ياران و كارگزاران امام على‏ عليه السلام: در اين بخش، شرح حال و چگونگى شخصيت شمارى از اصحاب و كارگزاران امام‏ عليه السلام به اجمال شناسانده شده است.
جلد سيزدهم ترجمه، اختصاص به نمايه موضوعى و ديگر فهرست‏هاى مجموعه دارد. در اين جلد، تمامى دانش‏نامه به صورت دقيق، ريز و موضوعى، نمايه‏سازى شده است. حدود سه هزار مدخل اصلى و ده‏ها هزار نمايه فرعى، نمايه‏هاى اين دانش‏نامه را تشكيل مى‏دهد. فراوانى نمايه‏هاى كتاب به حدّى است كه برخى از مدخل‏هاى آن (مانند مدخل على‏ عليه السلام) بالغ بر پنجاه صفحه و صدها نمايه دارد. نمايه‏هاى كتاب، پژوهشگران موضوعات تاريخى و دينى را به همه اطلاعات موجود در اين دانش‏نامه رهنمون مى‏سازد و موجب دستيابى آسان آنان به موضوع مورد علاقه مى‏شود. نمايه‏سازى مجموعه، به اهتمام محمد مرادى فراهم آمده است.
موسوعة الإمام علىّ بن أبى طالب‏عليه السلام در دومين دوره كتاب سال ولايت در سال ۱۳۷۹، به عنوان «كتاب برگزيده» انتخاب گرديد. ترجمه اين اثر نيز عنوان «ترجمه برگزيده» ششمين دوره كتاب سال ولايت را به خود اختصاص داد.
چاپ دوم مجموعه ۱۳ جلدی «دانشنامه اميرالمؤمنين(ع)» تاليف محمد محمدی ری شهری، با همكارى سيد محمدكاظم طباطبایى و سيد محمود طباطبایى‏نژاد، ترجمه عبدالهادى مسعودى، محمدعلى سلطانى، مهدى مهريزى، سيد ابوالقاسم حسينى(ژرفا) و جواد محدّثى، در قطع وزيرى و تيراژ ۱۰۰۰ دوره به تازگی از سوی سازمان چاپ و نشر دارالحديث منتشر شد.

خبرگزاری فارس :
خبرگزاری ایکنا :
خبرگزاری ایرنا :