تحلیل صدوری متنی روایات تفسیری پیامبر ص در منابع فریقین

نشریه : حدیث پژوهی16

نویسنده : پديدآورنده : علی حسین احتشامی
پديدآورنده : محمد علی مهدوی راد

چکیده :

تحلیل صدوری و متنی روایات تفسیری پیامبر اکرم ص، موضوعی پویا و از جهت ضرورت، از مورد نیازترین مباحث در بین مسائل علوم قرآنی و حدیث و نیز تفسیر قرآن به شمار می‌رود. در این تحقیق سعی شده اولاً روایات تفسیری پیامبر2 در یک روش تطبیقی و از طرفی، از بین منابع تفسیری فریقین، اهمّ منابع تفسیری شیعی و اهل سنت مورد بررسی قرار بگیرد؛ ثانیاً در بحث نحوۀ برخورد مفسران با این روایات تفسیری، مسائلی چون شناسایی روش‌های تعامل آن‌ها براساس معیارهای موجود، و نیز توجه به نقاط اشتراک و افتراق آن‌ها، و از همه مهم‌تر تحلیل صدوری و متنی این روایات، مورد کاوش قرار گرفته است؛ ثالثاً توجه به اعتبار و جایگاه روایات تفسیری منقول از پیامبر2 از دیدگاه مفسران فریقین، مسئلۀ دیگری است که در این مقاله به آن اشاره شده است.
همچنین، در بررسی و تحلیل صدوری و متنی که از برخورد مفسران فریقین با این روایات تفسیری به عمل آمد، سه گروه، قابل‌ملاحظه‌اند: گروهی که تنها به نقل روایات بسنده کرده و گروهی که افزون بر نقل، و ضمن آوردن روایات نبوی، این روایات را مورد تحلیل سندی و متنی قرار داده و با توجه به تسلط آن‌ها در حوزۀ علم‌الحدیث و واقف بودن ایشان به علوم حدیثی ازجمله علم رجال، طرق روایتی مختلفی را برای روایات مذکور آورده و علاوه بر نقد و بررسی و در صورت ضعیف بودن روایتی، چه از جهت متنی و چه از جهت سندی، به دلایل ضعف آن‌ها می‌پردازند. گروه سوم هم مفسرانی هستند که روایات تفسیری را به صورت تطبیقی با روایات اهل بیتg، مورد مقایسه یا نقد قرار داده‌اند.