از رجال نامدار اين خاندان مى توان از ابوسهل اسماعيل بن على بن اسحاق بن ابى سهل بن نوبخت ياد كرد كه از برجسته ترين متكلّمان اين خاندان بوده است. نجاشى ، وى را پيشواى متكلّمان و صاحب شوكت دينى و دنيوى دانسته است. وى آثار بسيارى در موضوعات گوناگون كلامى نگاشته بوده است. نجاشى ، آورده است كه كتاب التنبيه فى الإمامة وى را نزد شيخ مفيد خوانده است. ۱
ديگر عالم بزرگ اين خاندان ، ابو محمّد حسن بن موسى نوبختى ، خواهرزاده ابوسهلِ پيش گفته است كه متكلّم برجسته اماميه در پايان سده سوم هجرى و سال هاى آغازين سده چهارم بوده است. نجاشى ، كتاب الآراء و الديانات وى را كتابى نيكو و حاوى دانش هاى بسيار ياد كرده كه آن را نزد شيخ مفيد ، فراگرفته است. از ديگر آثار پرشمار وى ، مى توان از اين عناوين نام برد: فرق الشيعة، الجامع فى الإمامة، الردّ على الواقفة، الردّ على اهل المنطق، الردّ اصحاب المنزلة بين المنزلتين و الردّ على الغلاة. ۲
از ديگر افراد اين خاندانِ ، ابواسحاق ابراهيم بن نوبخت ، نويسنده الياقوت است كه در منابع رجالى و كتاب شناختىِ متقدّم ، از او ياد نشده است و ظاهرا پس از شيخ مفيد مى زيسته و بر اين پايه ، ارجاعات و اشارات مفيد به نوبختيان وى را شامل نمى شود. ۳
1.الفهرست، نجاشى ، ص ۳۱ ، ش ۶۸ . نيز ، ر . ك : الفهرست، طوسى ، ص ۴۸ ، ش ۳۶ ؛ الفهرست، ابن نديم ، ص ۳۳۰.
2.الفهرست ، نجاشى، ص ۶۳ ، ش ۱۴۸ . نيز ، ر . ك : الفهرست ، طوسى ، ص ۹۶ ، ش ۱۶۱ ؛ الفهرست ، ابن نديم، ص ۳۳۱.
3.درباره نويسنده الياقوت ، گفتنى است كه اقبال آشتيانى ، با استناد به شواهدى ، روزگار وى را نيمه اوّل سده چهارم هجرى دانسته است (ر . ك : خاندان نوبختى، ص ۱۶۶ و ۱۶۷). از سوى ديگر ، مادلونگ احتمال داده كه اين اثر ، يك يا دو قرن پس از تاريخى كه اقبال ذكر مى كند، نوشته شده است. استدلال وى ، ناهماهنگى ديدگاه هاى وى با آراى خاص نوبختيان است كه مفيد ، گزارش كرده است (مكتب ها و فرقه هاى اسلامى در سده هاى ميانه، مادلونگ ، ص ۱۲۲. نگارنده به اين موارد در متن مقاله ، به صورت مستند اشاره كرده است ). محقّق كتاب الياقوت نيز بر اين باور است كه وى در دوره مابين نيمه دوم سده پنجم تا نيمه نخست سده هفتم مى زيسته است (ر . ك : الياقوت فى علم الكلام، ابو اسحاق ابراهيم بن نوبخت، تحقيق : على اكبر ضيائى، ص ۱۷) .
