ديدگاه متفاوتى كه درباره وعيد مطرح كرده اند، آموزه ياد شده را به عنوان يكى از اصول اعتقادى خود برگزيده اند. شيخ مفيد ، در دو گفتار از كتاب ارجمند خود به اين بحث پرداخته است. نخست در گفتار يازدهم (گفتار در وعيد) ديدگاه اتّفاقىِ اماميان را درباره آن ، اين گونه گزارش كرده است:
اماميه ، اتفاق دارند كه تهديد (وعيد) به خلود در آتش جهنّم ، تنها متوجّه كافران است ، نه گناهكاران از اهل معرفت به خداى متعال و اقرار به فرائض از اهل نماز. در اين ديدگاه ، تمام مرجئه ـ جز محمّد بن شبيب ـ و همه اصحاب حديث ، موافق اماميه هستند. معتزله ، بر خلاف آنْ اجماع دارند و مى پندارند كه وعيد به خلود در آتش، كافران و تمامى فاسقان از اهل نماز را در بر مى گيرد.
اماميه ، اتفاق دارند كه هر كس از اهل اقرار و معرفت و نماز كه به سبب گناهش عذاب گردد، در عذاب جاودانه نخواهد بود و از آتش ، بيرون و به بهشت در خواهد آمد و جاودانه در آن متنعّم خواهد بود. گروه هايى كه يادكرديم ، با اماميه هم رأى اند و معتزله ، بر خلاف آنْ اجماع دارند و پنداشته اند كه هر كس براى عذاب به آتش درآيد، از آن بيرون نخواهد آمد . ۱
شيخ مفيد پس از گزارش فوق در گفتارى ديگر (گفتار در ابواب وعيد) به بخش ديگرى از مباحث وعد و وعيد پرداخته و ديدگاه اختصاصىِ خود و گروهى از اماميان را تبيين كرده است. وى تصريح كرده است كه از نظر وى و گروهى از اماميه و بيشتر مرجئه ، هر كس براى خدا عملى و طاعتى انجام دهد، خداوند با نعمت پايدار ، در بهشت جاودان به او پاداش مى دهد. نوبختيان برآن اند كه بسيارى از طاعت كنندگان از خدا در سراى دنيا پاداش طاعت خود را دريافت مى كنند و در آخرت ، بهره اى نخواهند داشت. ۲
1.أوائل المقالات، ص ۴۶ ، گفتار ۱۱.
2.همان ، ص ۸۲ ، گفتار ۶۰.