تأمّلي در باب حجّت اصول « الكافي » - صفحه 11

مورد اعلام نام امامان قابل دفاع هستند، به مواردى حمل مى شوند كه امامى نسبت به فردى ، اطمينان كامل داشته و مى دانسته كه موضوع ، همچنان پنهان خواهد ماند و در حقيقت ، افشاى نام امامان بعدى براى اين قبيل افراد اندك براى انتشار موضوع نبود و جنبه تبليغى نداشت.
در پرتو اين تأمّلات ، به رواياتى كه مرحوم كلينى در اين خصوص ، در كتاب حجّت الكافى نقل كرده ، مى پردازيم. پيش از آغاز اين بررسى ، يادآور مى شويم كه غير از مرحوم كلينى ، محدّثان ديگر در متون روايى خود ، احاديث فراوانى آورده اند كه شمارى از آنها ، قابل دفاع هستند و اگر در بررسى روايات منقول در الكافى به اين نتيجه رسيديم كه فقط يكى از اين بيست روايت ، قابل دفاع است ، اين امر به اين معنا نيست كه موضوع ، پايان يافته است و ديگر روايت قابل تمسّكى وجود ندارد ؛ زيرا در كتب ديگر حديثى، روايات قابل دفاع ، وجود دارد ؛ ولى از حوزه تحليل اين نوشته در خصوص روايات موجود در الكافى در باب تعيين نام امامان عليهم السلام ، بيرون است و بايد در نوشته ديگرى به آن پرداخت.
در اين بررسى ، پس از گزارش محتواى هر كدام از روايات ، نكات قابل تأمّل در آن ، يادآورى مى شود:
1 . نخستين روايت باب را احمد بن محمّد برقى ، از ابو هاشم داوود بن قاسم جعفرى ، از امام جواد عليه السلام نقل مى كند. در اين گزارش ، امام جواد عليه السلام مى فرمايد كه امير مؤمنان عليه السلام به همراه حسن بن على عليه السلام و سلمان ، وارد مسجد مى شوند. در مسجد ، مردى خوش چهره و خوش پوش ، نزد امام على عليه السلام مى آيد و به وى ، سلام مى كند و چندين پرسش را مطرح مى كند و يادآور مى گردد كه اگر به اين پرسش ها پاسخ گويى ، خواهيم فهميد كه تو نسبت به ديگران ، برتر بودى و آنان ، حقّ تو را از تو گرفته اند ، وگر نه ، با آنان فرقى نخواهى داشت. پرسش هاى اين شخص ـ كه پس از خروج از مسجد و ناپديد شدن ، معلوم مى شود كه خضر عليه السلام بوده ـ ، عبارت بودند از :

صفحه از 33