ولایت عهدی امام رضا(ع)

ولایت عهدی، یعنی حاکمیت و خلافت بر مردم پس از وفات خلیفه. این منصب که بالاترین مقام پس از خلافت بوده است همواره برای نزدیک ترین افراد خلفا در نظر گرفته می شد. در تاریخچه زندگانی امام هشتم(ع) می خوانیم که در سال های پایان عمر خویش منصب ولایت عهدی مأمون، خلیفه عباسی را پذیرفته اند. این رخداد در زندگی  هیچ یک از معصومان نبوده است. به خوبی روشن است که شخصیّت بزرگی چون امام رضا(ع) که از عصمت برخوردار است، به طور عادی هیچگاه ولایت عهدی ستمکاری چون مأمون را نخواهد پذیرفت.

مأمون پس از چیرگی بر برادرش امین، عهده دار حکومتی شد که آمیخته با چالش های داخلی بود. اگرچه مأمون، فاقد اقتدار پدر بود، ولی در زیرکی و سیاستمداری در میان خلفا کم نظیر و شاید بی نظیر بود. از مهم ترین مشکلات پیش روی وی قیام های علویان، رویگردانی ایرانیان و نارضایتی همیشگی شیعیان از حکومت عباسی بوده است. سیاست مأمون ایجاب می کرد تا علی بن موسی الرضا(ع) را به عنوان جانشین خود معرفی کند.