پژوهشى در باره حديث «حدوث اسماء» در «الكافى»

حميد احمدى جلفايى

چكيده

حديث حدوث اسماء (از باب حدوث الأسماء، از كتاب شريف الكافى) ، از جمله احاديث مهمّ كلامى و اعتقادى اى است كه نزاع شارحان و محقّقان مختلف را برانگيخته است . عنوان اين باب در كتاب الكافى، به نحوى ، حاكى از ديدگاه مرحوم كلينى در باره يكى از مباحث بسيار مهمّ كلامى و اعتقادى (يعنى بحث ماهيّت اسم و اسماى الهى) است كه غالب محقّقان و علماى كلام و تفسير و ... ، در خصوص آن ، به بحث و نزاع پرداخته اند و در اين مجال، مكاتب مختلفى نيز شكل گرفته اند .
نگارنده ، به تناسب مجالى كه داشته ، نخست در باره اعتبار متنى و سندى اين حديث و تضارب آراى مختلف در تبيين و تفسير آن، بحث به ميان آورده و سپس به بررسى آراى مختلف در باره موضوع بحث و كشف ديدگاه مرحوم كلينى رحمه الله در اين زمينه ، پرداخته است .
كليدواژه ها: حدوث، اسم، اسم مكنون، اسم فعل، اسم هاى اركانيّه.

موضوع بحث

نخستين حديث از باب «حدوث الأسماء» از اصول الكافى ، اثر ثقة الإسلام محمّد بن يعقوب رازى كلينى (ت 328 / 329 ق) ، از جمله احاديث معروف اين مجموعه حديثىِ وزين است كه شايد بيش از احاديث ديگر ، شارحان محترم و ناقدان اهل