3 . عدم استدلال بر رأى انتخابى: مفسّران در پاره اى از موارد كه از ميان آراى ارائه شده، رأيى را انتخاب كرده اند، انتخابشان را به دليلى قانع كننده مستند نكرده اند . به طور مثال، طبرى در ذيل آيه 87 سوره بقره، پس از نقل سه قول، قول اوّل (تفسير روح القدس به جبرئيل) را اولا به صواب مى داند در حالى كه طبق بيان خودش، اين قول ، متّكى به رأى سدى، ضحاك و قتاده است كه از تابعيان اند و قول تابعيان، بويژه در موارد اختلافى، اعتبار ندارد.
برخى ديگر از مفسّران، «روح» را در آيه «يُنَزِّلُ الْمَلَئِكَةَ بِالرُّوحِ» و نيز آيه «تَنَزَّلُ الْمَلَئِكَةُ وَ الرُّوحُ» ، به جبرئيل تفسير كرده، دليل آن را توصيف جبرئيل به روح الامين در آيه «نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ» دانسته اند. ۱ اين دليل ، در غايت ضعف است ؛ زيرا به صرف اين كه جبرئيل در پاره اى موارد به عنوان روح الامين يا روح القدس معرفى شده، نمى توان گفت كه در همه موارد ، مراد از روح، جبرئيل است! چرا كه در اين صورت ، بايد قايل شويم كه جبرئيل ، با عيسى عليه السلام يك فرد است ؛ زيرا خداوند در آيه «وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَآ إِلَى مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِّنْهُ» ، عيسى عليه السلام را روح ناميده است.
روايات «الكافى» در باره «روح القدس»
همان طور كه گذشت، در بين اهل سنّت ، قول رايج آن است كه مراد از روح در آياتى از قرآن كريم ، مانند «تَنَزَّلُ الْمَلَئِكَةُ وَ الرُّوحُ» ، جبرئيل است ؛ امّا در برخى از احاديث منقول از اهل بيت عليهم السلام ، با اين ايده به شدّت مخالفت شده است. در اين احاديث ، تأكيد شده است كه روح ، مخلوقى از مخلوقات خداوند است كه از جبرئيل و فرشتگان نيز بزرگ تر است. از امام صادق عليه السلام ، معناى اين آيه را پرسيدند: «يَسْئلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ
1.روح المعانى ، ذيل سوره نحل ، آيه ۲ .
