امام علی علیه السلام

اللّهُمَّ إنَّكَ تَعلَمُ أنَّهُ لَم يَكُنِ الَّذي كانَ مِنّا مُنافَسَةً في سُلطانٍ ، ولَا التِماسَ شَيءٍ مِن فُضولِ الحُطامِ ، ولكِن لِنَرُدَّ المَعالِمَ مِن دينِكَ، ونُظهِرَ الإِصلاحَ في بِلادِكَ، فَيَأمَنَ المَظلومونَ مِن عِبادِكَ ، وتُقامَ المُعَطَّلَةُ مِن حُدودِكَ .

بار خدايا ! تو مى‌‏دانى كه آنچه از ما سر زد، از سرِ قدرت‏‌طلبى، يا به دست آوردن چيزى از متاع بى‌‏ارزش دنيا نبود؛ بلكه براى اين بود كه نشانه‌‏هاى دينت را بازگردانيم و در شهرهايت، آبادانى پديدار سازيم تا بندگان ستم‏ديده‌‏ات در امنيّت باشند و احكام بر زمين مانده‌‏ات بر پا شوند.

نهج البلاغة: الخطبة 131

>علوم حدیث>تاريخ حديث>محدثان>درباره محدثان

تعداد بازدید : 9858

جامع‏‌نويسان پيش از كليني - صفحه 7

جامع نويسان پيش از كلينى

دكتر سيّد كاظم طباطبايى ^۱

علّيّه رضاداد ^۲

چكيده

در مقاله حاضر ، سعى گرديده است تا با اشاره اى كوتاه به جامع نويسان پيش از كلينى ، اين فرضيه ، اثبات شود كه قبل از كتب اربعه نيز جامع حديثىِ ديگرى ، تبويب و تدوين گرديده است . نگارنده ، همچنين در پى آن است تا فرايندى را كه به تكامل نگاشته هاى حديثى و در نتيجه ، به تدوين كتب اربعه و به اصطلاح «جوامع حديثى متقدّم» منجر شده است ، مورد بحث و بررسى قرار دهد . از اين رو ، وى به كنكاش در كتب تراجم و رجال پرداخته تا كتبى را كه تحت عنوان «الجامع» قبل از كتب اربعه ، نگاشته شده اند ، شناسايى نمايد . در اين ميان ، وى به معرّفى جوامع حديثى مانند : الجامع فى الفقه ، الجامع فى سائر أبواب الحرام و الحلال ، كتاب مبوّب فى الحلال و الحرام ، الجامع الكبير فى الفقه ، كتاب مبوّب فى الفرائض و ... پرداخته و نحوه تبويب در اين جوامع و اعتبار آنها نزد علماى بزرگ رجال (مانند نجاشى و كشى) را بررسى نموده است . نگارنده ، پس از معرّفى 33 كتاب جامع حديثى ، به اين نتيجه مهم مى رسد كه كتب اربعه ، از جمله الكافى ، كهن ترين جوامع حديثى شيعه نيستند و جوامع حديثى ، فرايند مختلفى را طى كرده اند تا به كتب اربعه رسيده اند.
كليدواژه ها : جوامع حديثى ، جامع نويسان ، كتب اربعه ، كلينى .

1.استاد دانشگاه فردوسى مشهد .

2.دانشجوى كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث ، دانشگاه فردوسى مشهد .