اين كتاب را ـ كه به صورت موضوعى تدوين شده است ، ـ شمارى از راويان ، نظير : محمّد بن ابى عمير ، صفوان بن يحيى و ابن فضال روايت كرده اند . ۱
12 . الجامع الكبير فى الفقه ، يونس عبد الرحمان (م 208 ق) معروف به مولى آل يقطين . ۲ از سال ولادت او اطّلاع دقيقى در دست نيست ، جز آن كه گفته اند كه وى در روزگار هشام بن عبدالملك ، چشم به جهان گشود . ۳ وى امام صادق عليه السلام را در حرمين شريفين ملاقات كرده ، امّا موفّق به شنيدن حديث از آن بزرگوار نشده است؛ ۴ بلكه او از امام كاظم و امام رضا عليهماالسلام حديث نقل كرده ، ۵ به طورى كه از برجسته ترين راويان آنان به شمار آمده و حتّى وثاقت و جلالتش ، به تأييد ايشان رسيده است . ۶ وى از محضر استادان بزرگى چون : عبد اللّه بن سنان ، عبد اللّه بن مسكان ، هشام بن حكم ، حماد بن عيسى ، حماد بن عثمان ، على بن رئاب و حارث بن مغيره ، بهره برده است . ۷
يونس بن عبد الرحمان ، يكى از راويانى است كه هم در مدح و هم در ذمّ او گزارش هاى بسيارى در دست است . رجال شناسان ، گزارش هاى حاكى از ذمّ او را كه عمدتاً از جانب قمّيان نقل شده ، ۸ مردود مى شمارند و سند آنها را صحيح نمى دانند . ۹ ابو عمرو كشى ـ كه اين گزارش ها را در كتاب رجال خويش آورده ـ ، خود با موازين
1.الفهرست ، طوسى ، ص ۱۲۹ .
2.رجال البرقى ، ص ۴۹؛ رجال الطوسى ، ص ۳۳۶ .
3.رجال النجاشى ، ص ۴۴۶ .
4.اختيار معرفة الرجال ، ج ۲ ، ص ۷۸۰ و ۷۸۳ .
5.رجال النجاشى ، ص ۴۴۸؛ رجال الطوسى ، ص ۳۳۶ و ۳۶۸ .
6.اختيار معرفة الرجال ، ج ۲ ، ص ۷۷۹ ـ ۷۸۵؛ معجم رجال الحديث ، ج ۲۱ ، ص ۲۱۲ ـ ۲۲۰ .
7.معجم رجال الحديث ، ج ۲۱ ، ص ۲۲۹ .
8.رجال الطوسى ، ص ۳۳۶ و ۳۶۸ .
9.اختيار معرفه الرجال ، ج ۲ ، ص ۷۸۵ ـ ۷۸۸ . درباره نقد سندى اين گزارش ها ر .ك : التحرير طاووسى ، ص ۶۲۴ ـ ۶۳۳؛ معجم رجال الحديث ، ج ۲۱ ، ص ۲۲۰ ـ ۲۲۶ .
