كتاب ها در كتب نجاشى و شيخ طوسى ، فهرست شده اند ؛ امّا چون هفده سال را در حبس بوده و در اين مدت ، خواهرش و به روايتى خود او ، كتاب ها را در زير خاك پنهان كرده بود ، همه آنها زير باران ، از بين رفته است . ۱ او پس از آن توانست فقط آنچه را در حافظه بوده ، در چهل كتاب و بدون سند ، با عنوان نوادر گرد آورد ۲ كه شيخ طوسى اين مجموعه را كتاب نيكويى توصيف مى نمايد . ۳
اكنون از آن صحابى امام و محدّث گران قدر ، بيش از چهار هزار و هفتصد روايت در كتب روايى در زمينه هاى مختلف مانند : تفسير ، فقه و كلام وجود دارد . ۴
ابن ابى عمير ، علاوه بر آن كه روايات فقهى بى شمارى در جاى جاى ابواب فقهى از خود به يادگار گذاشته ، حجم قابل ملاحظه اى روايت ، درباره مسائل كلامى ، نقل كرده است .
بسيارى از دانشمندان اسلامى نظير : نجاشى ، شيخ طوسى ، شيخ بهايى ، شيخ انصارى و امام خمينى رحمهم الله ، مرسلات ابن ابى عمير را در حكم مسند دانسته و به آنها اعتماد كرده اند . ۵ علّامه مامقانى (م 1351 ق) در اين باره مى گويد :
محمّد بن ابى عمير ، تنها كسى است كه تمامى علماى شيعه [در طول قرون گذشته ]روايات مرسل او را پذيرفته و آنها را مانند روايات مسند ، معتبر دانسته اند . اگرچه درباره برخى [از اصحاب ائمّه عليهم السلام ] نيز اين مطلب را گفته اند ، ليكن گوينده آن ، عدّه اى معدود بوده اند و درباره آنها به مانند آنچه كه درباره ابن ابى عمير گفته اند ، اتفاق نظر وجود نداشته است . ۶
1.الفهرست ، طوسى ، ص ۲۱۸ .
2.همان ، ص ۳۲۶ .
3.اختيار معرفة الرجال ، ج ۲ ، ص ۸۵۴ .
4.معجم رجال الحديث ، ج ۲۲ ، ص ۱۰۱ .
5.نهاية الدراية ، ص ۲۶۹ ؛ فرائد الاُصول ، ج ۱ ، ص ۱۵۹ ؛ رجال النجاشى ، ص ۲۲۸ ؛ المكاسب المحرمة ، امام خمينى ، ج ۱ ، ص ۲۸۵ (به نقل از دانش دراية الحديث ، ص ۱۷۷ ـ ۱۷۹) .
6.تنقيح المقال ، ج ۲ ، ص ۶۳ .
