جامع‏‌نويسان پيش از كليني - صفحه 23

امّا با اين حال ، برخى همچون : محقّق اردبيلى ، محقّق حلّى و آية اللّه خويى ، به دليل انكار حجّيت احاديث مرسل ، مرسلات ابن ابى عمير را نيز نپذيرفته اند . ۱
15 . مشيخه ، ابوعلى حسن بن محبوب بن وهب بن جعفر بجلى (م 234 ق) معروف به سرّاد . ۲ حسن بن محبوب ، از بزرگان رجال شيعه و راويان نامور است . موالى و نياكانش ، از ايالت سِند هندوستان بوده اند . جدّ اعلايش وهب ، از برده هاى جرير بن عبد اللّه بجلى ، صحابى مشهور بود كه در سال 51 هجرى ، بدرود حيات گفته است .
وهب ، در هنر زره بافى ، استاد بوده است ، از اين روى ، به وى «سرّاد» و يا «زرّاد» مى گفته اند و اين لقب بر همه نسل وى بر جاى ماند . وى در اواخر سال 234 ق ، در حدود 75 سالگى ، دار فانى را وداع كرده است .
رجال شناسان ، وى را ثقه و جليل القدر دانسته اند . او آثار فراوانى داشته است از جمله : كتاب المشيخة ، كتاب الحدود ، كتاب الديات ، كتاب الفرائض ، كتاب النكاح ، كتاب الطلاق ، كتاب النوادر (كه حدود هزار صفحه بوده) ، كتاب التفسير ، كتاب العتق و ... .
شيخ طوسى ، حسن بن محبوب را از اركان چهارگانه زمان خود مى شمارد ؛ امّا از ديگر اركان چهارگانه آن عصر ، نامى نمى برد . گويا ديگر اركان چهارگانه ، عبارت بودند از : حسن بن فضّال ، صفوان يحيى و ابن ابى عمير .
در ميان آثار ابن محبوب ، مهم تر از همه ، مشيخه اوست . ابن محبوب در اين نگاشته ، تمامى استادان و مشايخ خود را (شايد به ترتيب زمان ديدار) مى آورد و آنچه از آنان با سماع و اجازه روايت كرده است ، در زير نام هر يك يادآور مى شود كه پس از

1.ر .ك : «بررسى حجيت مراسيل ابن ابى عمير» ، پژوهش نامه قرآن و حديث ، ش ۱ .

2.سرگذشت حسن بن محبوب تماماً از مقاله جناب استاد آقاى محمّد باقر بهبودى اقتباس شده است . ر .ك : «حسن بن محبوب كوفى» ، فصل نامه فقه ، ش ۱۱ ـ ۱۲ ، فروردين ۱۳۷۶ .

صفحه از 46