وى فقيه نامور و پيشواى اهل قم در روزگار خود بود . ۱ نجاشى ، در فهرست آثار او ، كتب مختلفى را در موضوعات فقهى ياد مى كند ؛ ۲ امّا شيخ طوسى ، اين كتب را ابواب كتاب الجامع او مى داند و برخى از بخش هاى آن را چنين بر مى شمرد : كتاب الوضوء ، كتاب الصلاة ، كتاب الزكاة ، كتاب الصيام و كتاب الحج . ۳ اثر ديگر اشعرى ـ كه مشابه كتاب الجامع اوست ـ ، كتاب الضياء و النور است كه شامل ابواب نكاح ، طلاق ، رضاع ،حدود و ديات بوده ۴ و با ابواب ديگرى كه نجاشى به بيان آنها مى پردازد ، هم خوانى دارد .
ابن شهر آشوب ، الجامع و النور و الضياء را كتاب هايى مستقل تلقى كرده و الجامع را شامل عبادات ، النور را شامل معاملات مى داند و محتواى الضياء را بيان نكرده است ؛ ۵ امّا برداشت شيخ آقابزرگ طهرانى از گفتار شيخ طوسى ، مبنى بر اين كه ، كتاب الجامع او شامل ابواب وضو تا ديات ۶ و كتاب الضياء و النور نيز عناوين بخش هايى ديگر از كتاب است ـ كه فصول عبادات و معاملات را از يكديگر جدا مى نمايد ـ ، صحيح تر به نظر مى رسد .
30 . كتب ثلاثين ، موسى بن حسن بن عامر بن عبد اللّه بن سعد اشعرى قمى . او را با الفاظى از قبيل «ثقه» ، «عين» و «جليل» توصيف كرده اند . ۷ وى صاحب سى كتاب بوده كه برخى از آنها عبارت اند از : كتاب الطلاق ، كتاب الوصايا ، كتاب الفرائض ، كتاب الفضائل ، كتاب الحج ، كتاب الرحمة (كه همان كتاب الوضوء است) ، كتاب الصلاة ،
1.همان جا .
2.رجال النجاشى ، ص ۳۴۹ .
3.الفهرست ، طوسى ، ص ۲۲۲ .
4.معالم العلماء ، ص ۱۳۸ .
5.الذريعة ، ج ۵ ، ص ۱۳۰ .
6.رجال النجاشى ، ص ۴۰۶ .
