جامع‏‌نويسان پيش از كليني - صفحه 38

كتاب الزكاة ، كتاب الحج ، كتاب الصيام ، كتاب يوم و ليلة ، كتاب الطبّ . ۱ اين كتاب ها را عبد اللّه بن جعفر حميرى ـ كه در سال 297 ق ، به كوفه آمده ـ ، روايت كرده است . ۲
31 . الجامع فى أنواع الشرايع ، حميد بن زياد بن حماد دهقان (م 310 ق) . وى از مصنّفان و محدّثان موثّق كوفى است كه در سورا و نينوا مى زيسته و از بزرگان واقفه بوده ۳ و روايتش را در صورت نبود معارض ، مقبول شمرده اند . ۴
وى را از جمله معمّرين شمرده اند ، به طورى كه از جابر جعفى (م 132 ق) و ابو حمزه ثمالى (م 150 ق) با يك واسطه روايت مى كند ، ۵ با اين حال ، شيخ طوسى ، نامش را در زمره كسانى كه از ائمّه روايت نكرده اند ، ياد مى كند . ۶ او راوى بسيارى از كتب اصول و صاحب تأليفات بسيار بوده است ، چندان كه شماره مصنّفات او را به تعداد كتب اصول دانسته اند . ۷ شيخ طوسى ، از كتب او از سه طريق و به دو واسطه روايت مى كند ؛ ۸ امّا درباره آثار او اطّلاعى در دست نيست .
32 . محمّد بن مسعود بن عيّاش سلمى سمرقندى ، معروف به عيّاشى (م 320 ق) . ۹ وى از دانشمندان اواخر قرن سوم هجرى به شمار مى رود . او نزد گروهى از مشايخ كوفه ، قم و بغداد حديث آموخت . وى خانه خود را كانون اجتماعات و مركز دانش شيعه قرار داد و تمامى مبلغ سيصد هزار دينارى را كه از پدرش به ارث

1.همان جا .

2.رسالة فى آل أعين ، ص ۵۱ ؛ رجال الطوسى ، ص ۴۴۹ ؛ الذريعة ، ج ۶ ، ص ۲۵۴ .

3.رجال النجاشى ، ص ۱۳۲ .

4.خلاصة الأقوال ، ص ۱۲۹ .

5.الذريعة ، ج ۲ ، ص ۱۴۸ .

6.رجال الطوسى ، ص ۴۲۱ .

7.الفهرست ، طوسى ، ص ۱۱۴ .

8.الأعلام ، ج ۷ ، ص ۹۵ .

صفحه از 46