كتاب «الكافى» در كانون توجّه

كتاب الكافى ، در بين شيعيان موقعيتى براى خود پيدا كرد كه همه توجّه علما و دانشوران شيعى را به خود جلب نمود. اين امر ، موجب شد كه كتاب مزبور در كانون توجّه قرار گيرد و شمار بسيارى از اهل تحقيق ، به تفسير و شرح آن بپردازند، گروهى به تلخيص آن همّت به گمارند، عدّه اى به ترجمه آن به زبان هاى ديگر بپردازند، افرادى در مورد اسانيد و رجال آن بحث وبررسى كنند.
در اين بين ، كسانى نيز بوده اند كه كتاب را مورد نقد و بررسى قرار دادند. همه اين كارها ، گوياى آن است كه كتاب الكافى از جايگاه والاى برخوردار است. و همه اين كارها ، در جاى خود ارزشمند و مورد احترام است. در اين نوشته ، در صدد بازگويى تعريف ها وتمجيدها از اين كتاب نيستيم ، بلكه در باره يكى از كتاب هايى كه در نقد الكافى نوشته شده است ، سخن مى گوييم .
در اين نكته هيچ جاى ترديد نيست كه هر كتاب ارزشمندى ، بايد مورد نقد وبررسى قرار گيرد و مورد نقد قرار گرفتن يك كتاب ، دليل بر ارزشمندى آن است . اگر كتابى مورد نقد قرار نگرفت ، گواه آن است كه كتاب ارزش توجّه نداشت و از همين رو ، مورد بى اعتنايى دانشوران واقع شده است. كتاب الكافى ، از اين نظر نيز از موهبت لازم برخوردار بود كه از سوى شمار زيادى ، مورد نقد وبررسى قرار گيرد. بعضى افراد ، به نقد و بررسى اسناد اين كتاب ارزشمند همّت گماشتند و بعضى ديگر به نقد محتوايى آن پرداختند و شمارى هم از هر دو جنبه آن، كتاب را مورد نقد قرار دادند. بعضى از منتقدان در نقد كتاب ، جانب انصاف علمى را مراعات كرده اند و بعضى ديگر كاملاً از جاده انصاف ، گام را فراتر نهادند و به جاى نقد علمى، عقده گشايى كرده اند .