روش شناسى كلينى در الكافى

فتحيه فتّاحى زاده

چكيده

در اين مقاله ، سعى شده است تا با مراجعه به روايات كتاب شريف الكافى ، به تجزيه و تحليل سندشناسى و متن شناسى شيخ كلينى رحمه اللهدر تدوين كتاب مذكور پرداخته شود . از اين رو ، نگارنده ابتدا به نحوه سندگذارى كلينى در روايات الكافى اشاره نموده و سپس به شيوه متن گذارى وى در اين كتاب پرداخته است . نويسنده ، كلينى را نخستين محدّثى مى داند كه علاوه بر توجّه بر حال راويان ، براى اثبات صدور حديث ، به متن احاديث و دلالت آنها نيز توجه كافى نموده و به مجرّد ضعف سند ، از رواياتْ صرف نظر نكرده است . از نظر نگارنده ، كُلينى در شيوه سندگذارى خويش ، اكثر سند و طرق مختلف احاديث را يادآور مى شود و به روش معنعن ، آن را نقل مى نمايد و نهايت امانت را با ذكر نقل تمامى زنجيره حديث نيز رعايت مى كند .
در مبحث متن شناسى نيز وى مفهوم برخى از الفاظ مبهم را از روايات ، حل مى كند و در روايات متعارض ، وجوه راجح را از غير راجح ، مشخّص مى نمايد . روايات مخالف اجماع را يادآور مى شود و آنها را به عنوان روايات خاص ، تلقّى مى نمايد . به گردآورى احاديث مربوط به يك موضوع ، توجّه كافى دارد و براى نخستين بار ، به صورتى زيبا روايات را تبويب مى نمايد تا در مواردى كه مقصود معصوم عليه السلام براى مخاطب ، قابل درك نيست ، حل شود . از نظر نگارنده ، كلينى ، در موارد معدودى به روايات منفرد ، تمسّك مى كند و مطابق آن رأى مى دهد و آنها را شرح و تفسير مى نمايد . شرح حال مختصرى از كلينى و ويژگى هاى منحصر به فرد كتاب الكافى نيز در ابتداى مقاله آمده است .

كليدواژه ها : الكافى، كلينى، سند حديث، شيوه هاى سندگذارى، متن حديث، شيوه متن گذارى .