الحيرة، نوشته پدر بزرگوار شيخ صدوق، و الغيبة و كشف الحيرة، از محمّد بن احمد صفوانى، از آن جمله است.
در چنين فضايى، انديشه جامعه، دست خوش تحوّلات جدّى اى شد و به گفته كلينى، بر اساس واقعيت تاريخى، در اين دوره، بيشترين مشكلِ تزلزل آفرين، مسئله امامت و پيشوايى است. لذا وى با همه توسعه و تفصيلى كه «كتاب الحجّة» را سامان بخشيده، معتقد است آن گونه كه شايسته و نياز بوده نتوانسته است اين بخش (بخش امامت) را تكميل كند . ^۱
كلينى با آگاهى از اوضاع زمانه ، كه از طرفى، زمينه جعل نصوص و از طرف ديگر، تأويل در نصوص فراهم بوده، آن گاه كه يكى از علما بر اساس احساس نياز خود از اين محدّث بزرگوار درخواست مى كند تا كتابى راهنما و راه گشا بنگارد، اجابت كرده، در مقدّمه كتاب مى نويسد:
يادآور شدى كه امورى كه بر تو مشكل گرديده، حقايق امور را به جهت اختلاف روايتى كه هست، نمى شناسى و تو مى دانى كه اختلاف روايت در اين مسائل، به جهت اختلاف علل و اسباب آنهاست... و تو كتابى خواستى كه جامع فنون دين باشد و آنچه را مورد نياز متعلّم و طالب علم دين و عامل به دين است، در بر داشته باشد و مشتمل بر روايات صحيحه از صادقين عليهم السلام و سنّت هاى پا بر جا باشد، به طورى كه واجبات و فرايض خدا و رسول صلى الله عليه و آله ادا شود.
نيز در مقدّمه آورده است كه با تمام توان، به تسويه احاديث صحيح از غير صحيح و دست يافتن بر واقعيت، پرداخته است. وى، بيست سال از عمر شريف خويش را در تلاش و مهاجرت پى در پى، از شهرى به شهر ديگرى، مذاكره با محدّثان و تحقيق در انواع حديث و منابع آن و كاوش در اصول اربعمئه سپرى كرد و سرانجام الكافى را به رشته تحرير درآورد.