روش‏‌شناسي كليني در الكافي - صفحه 502

وى، روايت مضمره اى از عبد اللّه بن سنان، نقل مى كند كه مى گويد: درباره شخص مسافرى كه در روز ماه رمضان با كنيز خود مجامعت مى كند، سؤال كردم، فرمود: «اين شخص، حق و منزلت ماه رمضان را نشناخته است».
كلينى، در توضيح روايت مى گويد:
بهتر است شرافت ماه رمضان محفوظ بمانَد و شخص مسافر از مجامعت در ماه رمضان بپرهيزد، مگر اين كه بيم ارتكاب گناه داشته باشد كه در اين صورت، به او رخصت داده شده، همان طور كه به شخص مسافرى كه دسترسى به آب ندارد، در فرض خوف ابتلا به گناه، مجامعت و آميزش او نه تنها اشكال ندارد، بلكه پاداش هم دارد. ۱
براى رعايت اختصار، از بيان ديگر موارد، خوددارى مى كنيم. ۲
كلينى، گاهى در شرح و توضيح روايت، به نقل گفته ديگران پرداخته و تبيين و توضيح راويان را ذيل روايت آورده است. مثلاً آن گاه كه روايت امام صادق عليه السلام را مبنى بر وجوب زكات در موارد نه گانه، بر مى شمرد، از قول يونس بن عبد الرحمان نقل مى كند كه اين حكم، مربوط به آغاز رسالت پيامبر صلى الله عليه و آله بوده، همان طور كه نماز در اوّل بعثت، دو ركعت بوده، امّا بعدها پيامبر صلى الله عليه و آله زكات تمامى حبوبات را واجب نموده است. ۳
در كتاب ارث، روايات فراوانى دالّ بر ارث بردن جدّ، بر مى شمرد و بعد به بيان يونس بن عبدالرحمان ذيل روايت مى پردازد كه جدّ، نازل منزله برادر است و همان نسبتى را با ميّت دارد كه برادر دارد. ۴
نقل آرا و نظريه هاى صحابه برجسته اى همچون ابن أبى عمير، معاوية بن عمّار،

1.الكافى، ج ۴، ص ۱۳۴ .

2.همان، ج ۳، ص ۳۵۹ـ۳۶۲ و ج ۷، ص ۲۳۱ و... .

3.الكافى، ج ۴، ص ۵۰۹ ، ح ۲ .

4.همان، ج ۷، ص ۱۱۲ ـ ۱۱۵ .

صفحه از 515