مقايسه توحيد نگاري كليني و صدوق - صفحه 338

الف . اهمّيت و ضرورت مقايسه

ثقة الاسلام كلينى، نگارنده مهم ترين كتاب حديثى كهن شيعه ، و شيخ صدوق، پر تأليف ترين دانشمند و محدّث در گروه محدّثان متقدّم شيعى است. بررسى چگونگى نگرش و نگارش اين دو دانشمند شيعى در مبحث مهم توحيد و مقايسه آن دو با يكديگر، اهمّيتى ويژه دارد. از منظر ابتدايى، پرسش هايى اين گونه در ذهن انسان پديدار مى شود:
اين دو عالم شيعى، در پى پاسخگويى به چه پرسش هايى بوده اند؟ چه احساس نيازى، آنان را به ضرورت نگارش در اين حوزه اعتقادى ، ترغيب كرده است؟ فرضيه هاى آنان براى تأليف احاديث شيعى در موضوعات اعتقادى چه بوده است؟ نحوه نگارش اين دو دانشمند، چه شباهت ها و تفاوت هايى با يكديگر دارد؟ با توجّه به آن كه كتاب الكافى در دسترس شيخ صدوق بوده و او از محتويات آن آگاهى داشته ، نحوه تعامل او با اين كتاب چگونه است؟ آيا شيخ صدوق، تمامى روايات كتاب الكافى را در كتاب خويش نقل كرده است؟ آيا روايات مشابه، از يك طريق نقل شده اند؟ شيوه تنظيم، دسته بندى و گزارش اين دو دانشمند بزرگ شيعى در مباحث اعتقادى، چگونه است؟ چه تفاوت ها و شباهت هايى در تنظيم روايات، توسط آنان وجود دارد؟ دقّت هر يك از آنان در نقل روايات اعتقادى، چگونه ارزيابى مى شود؟ اهتمام آنان به سند و راويان احاديث اعتقادى، چگونه است؟ چرا برخى از روايات كتاب الكافى در كتاب التوحيد صدوق گزارش نشده است؟ و....
اين پرسش ها و چندين سؤال ديگر، مى تواند دست مايه پژوهش «مقايسه نگارش توحيدى ثقة الاسلام كلينى و شيخ صدوق» گردد.
اميد است كه اين نگاشته، برخى از پرسش هاى پيشين را پاسخى درخور دهد.

صفحه از 370