مقايسه باب هاى «الكافى» و «بصائر الدرجات»
يك . كلينى ، هم در گزينش نام ابواب كتاب الحجّة و هم در انتخاب احاديث هر باب ، بى هيچ گمان و درنگ ، به بصائر الدرجات ، توجّه ويژه داشته و بدان ، چونان الگويى در نگارش اين كتاب مى نگريسته است. صفّار ـ چنان كه آمد ـ يكى از بزرگان و برجستگان حديثى قم در روزگار خود بود كه كلينى با واسطه برخى راويان ، از بصائر الدرجات وى بارها رواياتى را گزارش كرده است. ۱
دو . از آن جا كه كلينى نمى توانست كتاب الحجّة را بيش از اندازه بگسترانَد ، به ناگزير بايد هم در گزينش احاديث و هم در انتخاب نام باب ها ، گزيده گويى را رعايت مى كرد .
از همين روست كه مى بينيم بسيارى از ابواب و احاديثى كه در بصائر الدرجات گزارش شده اند ، در الكافى ، وجود ندارند ، و نيز بسيارى از عنوان هاى ابواب كتاب الحجّة ، گزيده تر از عنوان هاى ابواب بصائر الدرجات است. اين نكته پايانى را البته مى توان نقطه برترى الكافى بر بصائر الدرجات به شمار آورد.
نكات مهم درباره نام هاى ابواب «كتاب الحجّة»
پس از اين مقايسه ، اكنون به بحث اصلى بازمى گرديم و نكات در خور توجّه درباره نام هاى برخى ابواب كتاب الحجّة را بيان مى كنيم :
1 . اشاره و نصّ بر دوازده امام
كلينى ، از باب 64 تا باب 76 ، به ترتيب ، به اشاره و نصّ بر هر يك از دوازده امام عليه السلام (از امام على عليه السلام تا امام مهدى عليه السلام ) پرداخته است.
جاى دادن اين ابواب در آن روزگار ، از يك سو تأكيدى بود بر آن كه امامت ، تنها از راه نصّ صريح از پيامبر يا امام پيشين اثبات مى شود و هر امام، امام بعد را بر پايه پيمانى الهى و عهدى نبوى كه از ايشان ستاده اند ، به مردم مى شناساند.
1.الكافى، ج ۱، ص ۱۹۷، ۲۲۹، ۲۳۴، ۲۶۳، ۲۶۷، ۲۶۸، ۴۶۲، ۵۲۶ و... .
