1 . اوّلين كتاب حديثى در گردآورى و تبويب احاديث

اگر مراد ايشان آن است كه الكافى ، اوّلين كتاب حديثى است كه به گردآورى و تبويب احاديث پرداخته ، كه قطعا اين سخنْ نادرست است ؛ زيرا پيش از وى ده ها كتاب حديثى مانند المحاسن برقى، بصائر الدرجات صفّار و... نوشته شده اند كه نويسندگان آنها به تبويب احاديثْ پرداخته بوده اند.

2 . اوّلين كتاب در گستره فقه شيعه

اگر خواست ايشان آن است كه الكافى ، اوّلين كتاب در گستره فقه شيعه است كه به تبويب احاديث فقهى پرداخته است ، باز هم اين نظر را نمى توان پذيرفت ؛ زيرا اوّلاً موضوع الكافى ، تنها فقه نيست. ثانيا پيش از كلينى نيز كسان ديگرى كتاب فقهى داشته اند كه در آن ، به تبويب حديث بر پايه موضوعات فقهى پرداخته بوده اند . براى نمونه ، المحاسن برقى ، ابواب فقهى فراوانى را در خود جاى داده است. قرب الإسناد حميرى نيز بر پايه چاپ جديد آن ، ابواب فقهى فراوانى دارد. كتاب النوادر احمد بن محمّد بن عيسى ـ كه بعضى از پژوهشگران ، آن را از آنِ حسين بن سعيد مى دانند ـ ^۱ نيز ابواب فقهى فراوانى دارد .

3 . اوّلين جامع حديثى

اگر مراد ايشان آن بوده است كه الكافى ، اوّلين جامع حديثى است كه در آن ، ابواب فقهى به چشم مى خورد و پيش از آن ، كتاب جامعى در اندازه آن كه هم زمان هم مبوّب باشد و هم احاديث فقهى را در ابوابى گنجانده باشد ، وجود نداشته است ، بايد بگوييم كه اين ادّعا را نيز نمى توان پذيرفت ؛ زيرا براى نمونه ، المحاسن برقى ، در اندازه نخستين آن ، اگر نگوييم از الكافى ، بزرگ تر بوده ، از آن ، كم حجم تر نبوده است . نجاشى ، در نمايه كتاب هاى المحاسن ، از نزديك به نود كتاب از كتاب هاى المحاسن را ياد كرده است ، ^۲ در حالى كه همه كتاب هاى الكافى ، سى كتاب يا اندكى بيشتر است . نجاشى در نمايه كتاب هاى ابراهيم بن محمّد ثقفى ، كتاب الجامع الكبير فى الفقه ^۳ و در نمايه كتاب هاى حميد بن زياد ، الجامع فى انواع الشرايع را نام برده است . ^۴
در اين جا بايد يادآور شد كه اين دو نفر ، متقدّم بر كلينى اند و كتاب هاى آنها چنان كه از نامشان نيز پيداست ، نمى توانسته بدون يك تبويب فقهى ، سامان يافته باشند . ظريف بن ناصح نيز كتابى با نام الجامع فى سائر أبواب الحلال و الحرام ^۵ داشته كه بى شك ، داراى تبويب بوده است .
بنا بر اين ، الكافى نه اوّلين كتاب حديثى مبوّب در شيعه است و نه نخستين جامع حديثى تبويبدار و نه نخست جامع فقهى با ابواب منظّم . پيش از كلينى ، «جامع نگارى» ، به چند گونه پيش گفته ، رواج داشته است.