بررسي ويژگي‏هاي كتاب الكافي و روش كليني در آن - صفحه 465

سعيد عمرى، فرزند او ابوجعفر محمد بن عثمان، ابوالقاسم حسين بن روح نوبختى و على بن محمد سمرى). البته كلينى، قبل از وفات سمرى، از دنيا رفته است؛ زيرا سمرى در شعبان سال 329 و كلينى در سال 328 ق، وفات يافته اند و ابن اثير جزرى در الكامل فى التاريخ (ج 8، ص 128) و ابن حجر در لسان الميزان (ج 5، ص 433) بدان تصريح نموده اند.

مقايسه «الكافى» با صحاح ستّه

كتاب الكافى با داشتن شانزده هزار و 199 روايت، به تنهايى از مجموع روايات صحاح ستّه (اصول ششگانه) اهل سنت و جماعت، بيشتر است. علماى اهل سنّت، پس از قرآن، به صحيح مسلم، صحيح البخارى، سنن الترمذى، سنن ابن ماجة، سنن أبى داوود و سنن النسائى مراجعه مى كنند.
مجموع روايات موجود در كتاب صحيح البخارى، هفت هزار و 275 روايت است كه برخى از آنها نيز تكرارى است. عده اى ديگر بر اين عقيده اند كه پس از اسقاط مكرّرات آن چهار هزار حديث باقى مى ماند. ۱ از ابن تيميه نيز نقل شده كه مجموع احاديث صحيح البخارى و صحيح مسلم، رقمى كمتر از هفت هزار است، ۲ چنان كه روايات چهار كتاب ديگر آنان، به نه هزار روايت نيز نمى رسد. ۳ مرحوم كلينى، حتّى كتاب خود را به نام «الصحيح» نناميده و معرفى ننموده است و با اين روش، خواسته است راه را براى تتبّع و تحقيق و كاوش در پيشروى محقّقان و متتبّعان، باز بگذارد؛ در حالى كه صحاح عامه، كه با تكيه بر بسيارى از روايات سست و بى پايه و مجعول و روايت

1.. الذريعة ، ج ۱۷ ، ص ۲۴۵ .

2.. الكافى، به كوشش: حسين على محفوظ، مقدمه، ص ۲۸ (به نقل از وصول الأخبار)؛ ذكرى الشيعة، شهيد اول؛ نهاية الدراية ؛ لؤلؤة البحرين؛ منهاج السنة، ج ۴، ص ۵۹؛ كشف الظنون، ج ۱، ص ۵۳۴ و... و مقدمه مرآة العقول ، ج ۱ .

3.. همان جا.

صفحه از 488