بررسى انتساب كتاب روضه «الكافى» بر كلينى
سيّد رضا مؤدّب و ابراهيم يعقوبيان
چكيده
ابو جعفر يعقوب كلينى رحمه الله از عالمان و محدّثان جليل القدر اماميه (م 329 ق) و صاحب كتاب گران قدر الكافى ، از مهم ترين جوامع حديثى شيعه است . به ملّا خليل قزوينى نسبت داده اند كه در انتساب كتاب «روضه» به كلينى ، ابراز ترديد نموده و آن را نگاشته ابن ادريس يا شهيد ثانى مى داند .
در اين پژوهش ، ترديد ملّا خليل قزوينى در انتساب «روضه» به كلينى ، مورد بررسى واقع شده و مؤيّدات آن نقد شده اند و بيان گرديده كه بخش «روضه» الكافى به استناد شهادت نجاشى و طوسى ، يكسانى طرق روايات روضه با اصول و فروع و يكسانى شيوخ روايات آنها ، بدون ترديد ، از تأليفات كلينى رحمه اللهاست .
كليدواژه ها : روضه الكافى ، انتساب روضه به كلينى ، ملّا خليل قزوينى .
الف . شخصيت كلينى
ابو جعفر محمّد بن يعقوب ۱ بن اسحاق كلينى رازى ـ كه به ثقة الإسلام ، رئيس المحدّثين كلينى ، رازى ، و بغدادى ، ملقّب است ـ ، در سده سوم هجرى در كُلَيْن ، ۲
1.در مورد نام پدر مرحوم كلينى و تاريخ وفات ايشان ، جز ابن اثير ، مخالفى نيست . او در الكامل فى التاريخ ، هنگامى كه حوادث سال ۳۲۵ ق را گزارش مى دهد ، نام پدر او را «على» دانسته و مى نويسد : «در اين سال ، محمّد بن يعقوب وفات يافت» (ر . ك : الشيخ الكلينى البغدادى وكتابه الكافى ، ص ۶۷) .
2.اين روستا در ۳۸ كيلومترى جنوب غربى رى ، در منطقه حسن آباد قرار دارد . درباره كلمه «كُلَين» و احتمالاتى كه درباره منطقه جغرافيايى آن داده شده ، ميان محقّقان ، اختلاف نظر وجود دارد (روضات الجنّات ، ج ۶ ص ۱۰۸ ؛ الكنى و الألقاب ، ج ۳ ، ص ۱۲۱ ؛ الكلينى والكافى ، ص ۱۱۳ ؛ الكلينى وكتابه الكافى ، ص ۶۹ ؛ آشنايى با جوامع حديثى شيعه و اهل سنّت ، ص ۷۵) .
