بخش هاى فرعى «الكافى»
الكافى ، به سه بخش داخلى تقسيم شده است: بخش اوّل ، «الاُصول» ؛ بخش دوم : «الفروع» ؛ و بخش سوم ، «الروضة» . بخش اصول ، خود در تقسيم بندى ديگرى به هشت كتاب ، ۱ تقسيم شده و سه هزار و 783 حديث را در خود جاى داده است كه محتواى آنها شامل مباحثى چون : ارزش عقل و علم، استنادات فراوان در تجرّد خداوند (توحيد) و بيان صفات خداوند است . همچنين ، شامل گزارش هايى درباره زندگى پيامبر صلى الله عليه و آله ، دخترش فاطمه عليهاالسلام و امامان دوازده گانه شيعه است .
فروع ـ كه بخش دوم مجموعه حديثى الكافى را تشكيل مى دهد ـ ، خود به 26 كتاب ، تقسيم شده است و محتواى احاديث آن ، به طور عمده ، با موضوعات فقهى و اعمال مذهبى دوازده امامى ، همانند ديگر مسلمانان ، ارتباط دارد كه در ميان مسلمانان ، معمولاً با عنوان «فروع دين» ۲ شناخته مى شوند. فروع ، جنبه هايى از تشريفات مذهبى ، آيين طهارت، آيين نماز، امر به معروف و نهى از منكر و ... است كه وظايف اساسى و بنيادين هر مسلمانى را در اسلام پوشش مى دهد .
فروع الكافى ، از روايات محدّثان شيعه دوازده امامى ، تشكيل شده است . از همين رو ، فقيهان شيعى در اين باب ، از كلينى پيروى كرده اند. اين بخش ، در حال حاضر ، حجم قابل توجّهى از كلّ مجموعه الكافى را تشكيل مى دهد. ترتيب فروع ، تفاوت چندانى با ديگر مجموعه هاى حديثى ، بويژه منابع حديثى اهل سنّت ندارد.
در زمينه روش شناسى فقهى كلينى در بخش فروع الكافى ، به نكته اى جالب اشاره مى كنم و آن اين كه در اين مجموعه سراسر درست و بى عيب ، البته از نگاه كلينى، وى مجدّانه ، ذيل احاديث فقهىِ گزارش شده در اين بخش ، توضيحاتى ارائه مى دهد.
1.در ضميمه مقاله حاضر ، عناوين بخش هاى مختلف مجموعه الكافى را يادآور شده ام.
2.براى آگاهى بيشتر از فروع دين و اصول اعتقادات شيعه ، ر.ك : عقائد الإمامية، محمّد رضا مظفّر ، چاپ دوم، ۱۳۸۱ ق .
