اجتهادات و بيانات ثقة الإسلام كليني - صفحه 282

باقر عليه السلام و هم امام صادق عليه السلام نقل كرده با اين معنا كه خداوند تعالى براى هر نمازى دو وقت قرار داده ، به جز نماز مغرب كه يك وقت بيشتر ندارد و آن ، همان وقت وجوبش است :
انّ جبرئيل عليه السلام أتى النبى صلى الله عليه و آله لكل صلاة بوقتين غير صلاة المغرب ، فانّ وقتها واحد و وقتها وجوبها . ۱
إنّ لكل صلاة وقتين غير المغرب ، فانّ وقتها واحد و وقتها وجوبها و وقت فوتها سقوط الشفق . ۲
آن گاه به روايتى ديگر اشاره مى كند كه نماز مغرب نيز دو وقت دارد و وقت دوم ، همان آخر وقت مغرب است كه هنگام سقوط شفق است :
و روى أيضاً ان لها وقتين؛ آخر وقتها سقوط الشفق .
با توجّه به تعارض ظاهرى اين دو متن ، به رفع ابهام مى پردازد و ضمن تبيين محتوايى، تجربه عملى خويش را نيز شاهد مى گيرد. تأكيد وى اين است كه اين دو با هم سازگارند ؛ زيرا مراد از شفق ، سرخى آسمان است و ميان پنهان شدن خورشيد و پنهان شدن شفق ، زمانى اندك است . چون نشانه غايب شدن خورشيد، رسيدن سرخى به قبله است و ميان رسيدن سرخى به قبله و غايب شدن خورشيد ، تنها به اندازه زمانى است كه انسان نماز مغرب و نافله هاى آن را با تأمّل و آرامى بخواند و من بارها بررسى كردم. از اين رو ، وقت مغرب تنگ شده است . ۳

دو. روزه شعبان

كلينى در باب ويژه روزه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله ، دو روايت جداگانه آورده كه وقتى سماعه و حلبى از حضرت صادق عليه السلام پرسيدند : آيا هيچ كدام از پدرانت ، ماه شعبان را روزه

1.همان، ج۳، ص ۲۸۰.

2.همان جا .

صفحه از 308