چهار. آميزش مسافر در ماه رمضان

كلينى در باب حكم آميزش مرد مسافر با همسر خود در ماه رمضان، نخست چهار حديث آورده كه اين امر جايز است. سپس دو حديث، يكى مبسوط و ديگرى كوتاه آورده كه امام عليه السلام از آن نكوهش كرده است. ايشان در جمع ميان اين دو دسته مى نويسد:
قال الكلينى: الفضل عندى ، أن يوقّر الرجل شهر رمضان و يمسك عن النساء فى السفر بالنهار إلّا أن يكون تغلبه الشهوة و يخاف على نفسه ، فقد رخّص له أن يأتى الحلال كما رخّص للمسافر الذى لا يجد الماء إذا غلبه الشبق أن يأتى الحلال. قال: و يؤجر فى ذلك كما انه إذا أتى الحرام اثم . ^۱
به اين ترتيب، هر چند در سفر، پرهيز از زنان را در روزه ماه رمضان مطلوب مى داند ، امّا آن را الزامى نمى شمارد و مطلوبيت و فضيلت نيز در صورتى است كه شهوت بر شخص چيره نشده و نگران جان خود نباشد . مانند مسافرى كه آب براى غسل ندارد و نياز شديد به آميزش دارد، جايز است سراغ حلال خود برود .اينان به ثواب نيز مى رسند.
امّا پس از وى ، شيخ طوسى در تهذيب و استبصار ، جواز را ويژه كسى دانسته كه شديداً به آميزش نياز دارد و نگران افتادن در حرام است .
فيض نيز احتمال داده كه روايات دسته اول كه جواز را مى رساند ، از سر تقيّه صادر شده است و شايسته نيست ترك احتياط شود. ^۲
صاحب الحدائق الناضرة ، دو روايت ياد شده در دسته دوم را صريح و درست مى داند و حمل بر كراهت يا استحباب را نمى پذيرد ، با اين حال ، اظهر آن مى شمارد كه صدور آن ها از سر تقيّه بوده است و نه دسته نخست كه فيض مطرح كرده است ؛ چرا كه