مشهور اصحاب ، جايز شمرده اند. ^۱

2 . شرح اجتهادى

فهم زبان روايات و شناخت فقيهانه آنها ، به اتّكاى اشراف بر مبناى فقهى و ممارست با نصوص شرعى، يك شاخص عمده در اجتهاد و استنباط احكام شرعى است . كلينى كه مهارت و فقاهت خود را در اين عرصه با همان گزينش و چينش روايات نشان داده، در مواردى نيز به تحليل فقهى و رفع ابهام و بيان دامنه معنايى حديث پرداخته است. بازگويى موارد آن ، ما را با اين بعد از توان علمى و فقهى او آشنا مى سازد.

يك . ورود گله به بستان ديگرى

كلينى در «كتاب الحجّة» ، در باب اين كه امامت، عهد و قرارى الهى است براى افرادى مشخص، چهار روايت آورده است. در روايت سوم، حضرت صادق عليه السلام به جريان گزينش جانشينى سليمان عليه السلام براى داوود عليه السلام مى پردازد. خداوند تعالى ، داود عليه السلام را كه در نظر داشت فرزند ديگرش را وصىّ خود قرار دهد ، از شتاب كردن بازداشت تا دو نفر متخاصم جهت داورى درباره خسارت ورود گوسفندان يكى به باغ ديگرى، پيش وى آمدند. خداوند تعالى كه سليمان عليه السلام را وصى داوود عليه السلام مى دانست، جانشينى براى داوود را مربوط به فردى از فرزندان او كرد كه در اين دعوا درست داورى كند. سليمان عليه السلام وقتى سخن طرفين را شنيد ، از اصحاب باغ پرسيد : چه زمانى گوسفندان اين مرد وارد باغ تو شده اند؟ گفت: شبانه وارد شدند. سليمان به مالك گوسفندان گفت : حكم كردم كه تو بچه ها و پشم هاى امسال گوسفندانت را به وى بدهى.
داوود پرسيد : چرا حكم به پرداخت خود گوسفندان نكردى كه عالمان بنى اسرائيل آن را قيمت نهاده و برابر ارزش باغ بود؟ سليمان گفت: درختان ، از ريشه