اجتهادات و بيانات ثقة الإسلام كليني - صفحه 289

روز ، نماز نمى خواند تا ظهر شود و در شب نيز پس از نماز عشا تا نيمه شب ، نماز نمى خواند .
كان اميرالمؤمنين ـ صلوات اللّه عليه ـ لا يصلى من النهار حتى تزول الشمس، و لا من الليل بعد ما يصلّى العشاء الآخرة حتى ينتصف الليل .
كلينى پس از اين روايت ، نوشته است:
معناى حديث اين است كه اين دو زمان ، نه وقت نماز واجب است و نه نماز نافله ؛ زيرا اوقات را همگى، رسول خدا بيان كرده است. اما قضا ، يعنى قضاى واجب، و تقديم و تأخّر نوافل ، اشكالى ندارد . ۱
پيداست مراد كلينى از تقديم نوافل پيش از زوال ، خواندن نافله هاى ظهر و عصر و نيز نافله شب پيش از نيمه شب است كه در روايات متعددى آمده است . و تأخير نيز ظاهراً ناظر به مثل قضاى نافله شب در فرداست كه در رواياتى ، افضل از تقديم آن بر نيمه شب شده است. ۲

سه. رخصت ترك نماز جمعه ، در اجتماع با نماز عيد

كلينى ، در باب نماز عيد فطر و قربان ، روايت معتبرى را به نقل از امام صادق عليه السلام آورده كه در زمان امير المؤمنين عليه السلام ، يك بار عيد (فطر يا قربان) به جمعه افتاد و دو عيد در يك روز جمع شد. حضرت امير عليه السلام ، نماز عيد را خواند و خطبه اى ايراد كرد و سپس افزود:
هذا يوم إجتمع فيه عيدان، فمن أحبّ أن يجمع معنا فليفعل و من لم يفعل فانّ له رخصة؛
اين روزى است كه در آن ، دو عيد هم زمان شده است. هر كس دوست دارد نماز جمعه را با ما برگزار بكند و هر كس انجام ندهد مجاز است .
در ادامه روايت آمده است :

1.الكافى ، ج۳، ص ۲۸۹ ـ ۲۹۰ .

2.ر . ك : الوافى، ج۷، ص ۳۲۷.

صفحه از 308