رابطه علمى شيخ صدوق و مرحوم كلينى

مهدى قندى

چكيده

ثقة الإسلام كلينى و شيخ صدوق، دو ستاره فروزان حديث شيعه اند. تحليل رابطه علمى شيخ صدوق با كلينى مى تواند به شناخت بهتر از فعاليت هاى حديث پژوهان شيعه در سده چهارم هجرى بينجامد .
از لحاظ زمانى، شيخ صدوق، برهه هايى از روزگار جناب كلينى را درك نموده و رواياتى را از ايشان نقل كرده است. وى همواره توسط اساتيد خود، به نقل از كلينى پرداخته است. با اين حال، شواهدى از نقل مستقيم صدوق از كلينى در دست است كه مى تواند تحليل هاى سودمندى را به دست دهد .
مسلّم است كه صدوق، كتاب الكافى را در اختيار داشته است؛ ليكن استفاده علمى او از كلينى، فراتر از محدوده كتاب الكافى بوده است؛ زيرا تقريباً نيمى از نقل هاى وى از كلينى، در الكافى يافت نمى شود.
از سوى ديگر، با اين كه شيخ صدوق، الكافى و برخى ديگر از آثار رسيده از كلينى را در دست داشته، به نقل گسترده از طريق كلينى، اقدام نكرده است و اين امر نيز شايسته تحليل و بررسى است.
در مقاله پيش رو،به بررسى رابطه علمى شيخ صدوق و مرحوم كلينى، پرداخته شده است.
كليدواژه ها : كلينى ، صدوق ، الكافى ، رابطه علمى ، روايات مشترك .