رابطه علمي شيخ صدوق و مرحوم كليني - صفحه 243

نتيجه آن كه : به نظر مى رسد لا اقل بخشى از نسخه موجود الكافى، علاوه بر مقابله با نسخه نعمانى و صفوانى ، با نسخه ابن بابويه نيز مقابله گرديده است، هر چند اين ، نشانگر آن نيست كه شيخ صدوق به تشكيل جلسات قرائت و سماع الكافى ، اهتمام داشته است.

10 . گزارشى از روايات شيخ صدوق از كلينى

پس از اين كه مسئله دسترس شيخ صدوق به آثار كلينى و نقل آنها براى نسل هاى آينده مورد بررسى قرار گرفت، به بررسى منقولاتى مى پردازيم كه وى در آثار خود از مرحوم كلينى نقل كرده است . طبق گزارشى كه در مقاله «روايات شيخ صدوق از كلينى» ارائه گشته است، ابن بابويه در آثار موجود خود ، مجموعاً 55 مطلب را از كلينى نقل كرده است كه 42 مورد از آنها ، تنها يك بار (در يك كتاب) ، ده مورد از آنها ، دو بار و سه مورد نيز سه بار (در سه كتاب) آمده است. ۱
از ميان اين 55 نقل، سه مورد آنها ، روايت از معصوم نيست. از سويى ديگر، تنها سى مورد از اين نقل ها ، در الكافى يافت مى شوند و 25 مورد ديگر ، در آن ، وجود ندارند .
سه روايت نيز در المزار ابن مشهدى پيدا شده كه به واسطه صدوق ، از كلينى نقل شده اند و در آثار موجود صدوق ، وجود ندارند .
نتيجه آن كه : تقريباً نيمى از مطالبى كه شيخ صدوق از كلينى نقل كرده و به ما رسيده (28 مورد از 58 مورد) ، در الكافى وجود دارند .

11. تعيين اجمالى منبع رواياتى كه در «الكافى» نيستند

چنان كه گذشت، سى مورد از 58 نقل صدوق از كلينى ، در الكافى يافت نمى شوند. با توجّه به دسترس شيخ صدوق به الكافى ، بسيار طبيعى است كه وى اين موارد را از

1.بدين ترتيب ، شمار منقولات صدوق از كلينى ـ البتّه تنها در آثارى كه از وى در دسترس ماست ـ با احتساب موارد تكرارى ، ۷۱ مورد است .

صفحه از 260