خود مؤلّف نيز قدر و بهاى اثر خويش را مى دانسته و در مقدّمه آن، نوشته است: [اى برادر] گفتى كه دوست مى دارى نزد تو كتابى باشد كه از كتب ديگر، بى نيازت كند و همه دانش هاى دين در آن گرد آيد و فراگيرنده دانش را بسنده شود و جوياى هدايت بدان رجوع كند و كسى كه مى خواهد دانش دين را به كار بندد و ... خدا را سپاس كه تأليف آنچه را كه خواسته بودى، ميسّر شد! ^۱
با وجود اين، كتاب الكافى، عارى از اخبار باطل، ضعيف و نادرست نيست؛ زيرا احاديث الكافى و ديگر كتب اربعه، برگرفته از كتاب ها و رساله هاى پيش از خود (اصول اربعمئه) بوده اند و آن كتاب ها نيز چنين وضعى داشته اند. به همين دليل، مرحوم علّامه محمّد باقر مجلسى در كتاب مرآة العقول، بسيارى از روايات الكافى را ضعيف شمرده است. از اين رو، نقد پاره اى از روايات الكافى نبايد موجب شگفتى و مايه انكار كسى شود.
برخى از مهم ترين شرح هايى كه تا كنون بر اين اثر مانا و جاودانه نوشته شده، به اين شرح است:
1. مرآة العقول، نوشته علّامه مجلسى؛
2. شرح اُصول الكافى ، اثر ملّاصدرا؛
3. الوافى، تأليف فيض كاشانى؛
4. شرح اصول كافى، نوشته ملاصالح مازندرانى؛ ^۲
5. الرواشح السماوية فى شرح الأحاديث الإمامية، از ميرداماد؛
6. الدرّ المنظوم من كلام المعصوم، به قلم شهيد ثانى؛
7. شرح ملّا امين استرآبادى؛