راوی‏ شناسان متقدّم اهل ‏سنّت و نقد متنی حدیث

نشریه : فصل نامه علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : ثریا قطبی
پديدآورنده : حمید باقری
پديدآورنده : زهرا رضایی

چکیده :

رویکرد بیشتر خاورشناسان در حوزه مطالعات حدیثی، فرآیند نقّادی حدیث اسلامی از سوی محدّثان مسلمان را محدود به نقد سندی دانسته و بر این باور است که ایشان به پدیدۀ نقد متنی بی ‏توجّهی یا کم‏ توجّهی داشته ‏اند. در سال‏های اخیر پژوهش‌گران مسلمانان، از جریان‏های مختلف فکری، با ارائه نمونه ‏های گوناگون از شواهد نقد متنی در کتب حدیثی کهن اهل‏ سنّت سعی در نشان دادن وجود نگاه انتقادی به محتوای حدیث علاوه ‏بر نقد سندی آن از سوی نگارندگان این کتب داشته‏اند. افزون بر این تلاش‏ها‏، مطالعۀ کتب رجال و علل‏الحدیث متقدّمان در سده‏های سوم و چهارم، شواهدی از اهتمام محدّثان نسبت به نقد متنی را به دست می‏دهد. تحلیل گزارش‏های بر‏ جا مانده از متقدّمان نشان از نقش قابل ‏توجّه نقد محتوایی بر پایه ملاک‏های متعدّد در ارزیابی مضمون احادیث، از جمله سنجش با قرآن، سنّت، روایات مشهور و غیره دارد.