عبد الرحمن بن ابي عبد الله از امام صادق عليه السلام نقل کرد که فرمود:
هر گاه دو حديث مختلف به شما رسيد، آنها را با قرآن بسنجيد . هر کدام با قرآن موافق بود، برگيريد و هر کدام مخالف آن بود، نپذيريد. اگر مورد اخلاف را در قرآن نيافتيد، آنها را با اخبار اهل سنت بسنجيد. هر کدام را که با اخبار آنها موافق است، رها کنيد و آن را که با اخبار آنها مخالف باشد، بپذيريد.
6 . عن جابر عن أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِي عليه السلام:
وَ مَا جَاءَكُمْ عَنَّا، فَإِنْ وَجَدْتُمُوهُ لِلْقُرْآنِ مُوَافِقاً، فَخُذُوا بِهِ، وَ إِنْ لَمْ تَجِدُوهُ مُوَافِقاً، فَرُدُّوهُ، وَ إِنِ اشْتَبَهَ الْأَمْرُ عَلَيْكُمْ فَقِفُوا عِنْدَهُ وَ رُدُّوهُ إِلَيْنَا حَتَّي نَشْرَحَ لَكُمْ؛۱
جابر از امام باقر عليه السلام نقل کرد که فرمود:
هر چه از ما به شما رسيد، اگر آن را موافق قرآن يافتيد، بگيريد و اگر نيافتيد، آن را رد کنيد و اگر امر بر شما مشتبه شد، درنگ کنيد و به ما برگردانيد تا [حقيقت را] روشن سازيم.
7. عن سديرقَالَ: قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ وَ أَبُو عَبْدِ الله عليه السلام:
لَا تُصَدِّقْ عَلَيْنَا إِلَّا مَا وَافَقَ كِتَابَ الله وَ سُنَّةَ نَبِيِّهِ صلي الله عليه و آله و سلم؛۲
سدير از امام باقر و امام صادق عليهما السلام نقل کند که فرمودند:
هيچ روايتي را به نقل از ما نپذيريد، مگر آن که موافق با کتاب خدا و سنت پيامبرش باشد.
8 . عن أَبِي عَبْدِ الله عليه السلام:
إِذَا أَتَاكُمْ عَنَّا حَدِيثَانِ مُخْتَلِفَانِ، فَخُذُوا بِمَا وَافَقَ مِنْهُمَا الْقُرْآنَ، فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا لَهُمَا شَاهِداً مِنَ الْقُرْآنِ، فَخُذُوا بِالْمُجْمَعِ عَلَيْهِ؛۳
امام صادق عليه السلام فرمودند:
هر گاه از ما دو حديث مختلف به شما رسيد، آن را که موافق با قرآن است، بگيريد و اگر از قرآن شاهدي براي آن دو نيافتيد، آن را که مورد اتفاق است، بگيريد.
اعتبار روايات عرض
از آنجا که ديدگاه عالمان شيعه با نظر اهل سنت در باره اعتبار روايات عرض يکسان نيست، ميتوان روايات باب را در منابع فريقين به طور جداگانه اعتبارسنجي نمود:
الف: منابع شيعي
در اين منابع، روايات فراواني در خصوص عرضه احاديث بر قرآن و در نتيجه، پذيرش احاديث موافق با
1.همان، ج ۲۷، ص ۱۲۰؛ بحار الأنوار، ج۲، ص۲۳۶.
2.همان، ج ۲۷، ص ۱۲۳ .
3.مستدرك الوسائل، ج۱۷، ص۳۰۶.