نگاهی به حديث و محدثان شيعه حلب - صفحه 224

حسين عليهما السلام روايت كرده است و همه آنها ثقه و قابل اطمينان هستند و سخن آنها قابل استناد است. عبيدالله بزرگ ترين و مشهورترين آنهاست. ۱
شيخ مفيد نيز او را از فقهاي اعلام شمرده كه مي توان احكام و فتواي حلال و حرام را از اين خاندان گرفت و اين كه هيچ خدشه اي بر علم و وثاقت آنان راه ندارد. ۲
نجاشي در ادامه مي گويد كه عبيد الله حلبي كتابي داشته و به امام صادق عليه السلام عرضه كرده، كه امام صادق آن را تأييد نمود و فرمود: «آيا مثل چنين كتابي نزد آنها (مقصود اهل سنت است) مي يابيد؟» البته او متذكّر مي شود در نسخه هاي اين كتاب ـ كه در اختيار اوست ـ اول نسخه ها با هم تفاوت كمي دارند. او مي افزايد:
جمعي از اصحاب ما اين كتاب را روايت كرده‌اند و طرق روايت آن بسيار است و ما بنا بر عادت خود، يك طريق آن را بيان مي كنيم. ۳
آيةالله خويي به نقل از رجال البرقي آورده است:
اولين كتابي است كه شيعيان نگاشته‌اند. ۴
شيخ كليني از روايات اين كتاب در تدوين الكافي بهره زيادي برده است؛ چرا كه با بررسي اسناد روايات الكافي، طريق «علي بن ابراهيم، از پدرش از ابن ابي عمير، از حماد از عبيدالله حلبي» با تعابير مختلف بيش از چهارصد بار در آن به چشم مي‌خورد. ۵
همچنين شيخ صدوق در مقدمه كتاب من لايحضره الفقيه از كتاب حلبي به عنوان يكي از منابع مورد اعتماد شيعي در تأليف خود نام مي برد. ۶ و قاضي نعمان نيز در كتاب الايضاح روايات بسياري را از جامع حلبي نقل مي كند. ۷
اين كتاب تا قرن پنجم نيز مورد توجّه بوده، چرا كه سيد مرتضي در مشكلات فقهي مراجعه به آن را ترجيح داده است. ۸
تعداد روايات نقل شده از عبيد الله بن علي الحلبي در كتب اربعه 1544 روايت است كه 1496 روايت، يعني حدود 98 درصد آن، به طور مستقيم، از امام صادق عليه السلام مستقيماً نقل شده است و پانزده مورد از معصوم يا از امام باقر عليه السلام است.

1.رجال النجاشي، ص ۲۳۰؛ معجم رجال الحديث، ج ۱۲ ص ۸۵.

2.معجم رجال الحديث، ج ۱۲، ص ۸۵ ، به نقل از الرسالة العددية.

3.رجال النجاشي، ص ۲۳۱.

4.معجم رجال الحديث، ج ۱۲، ص ۸۵ .

5.ر.ک : «كتاب حلبي منبعي مكتوب در تأليف الكافي»، ص ۵۵،.

6.من لا يحضره الفقيه، ج۱، ص۳.

7.ر.ک : مستدركات علم رجال الحديث، ص۳۶۹.

8.رسائل المرتضي، ج ۱، ص ۲۷۹.

صفحه از 241