واکاوی جنبههای وحی، اعجاز و تحریفناپذیری قرآن کریم
مجید معارف، فتحالله نجارزادگان و محمدعلی مهدویراد در کتاب «علوم قرآنی (وحی، اعجاز، تحریفناپذیری)» برخی از مهمترین جنبههای علوم قرآنی را از زوایای مختلف بررسی کردهاند.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) عالمان مسلمان از روزگاران گذشته، قرآن را از جنبهها و زوایای مختلف مورد بررسی قرار دادهاند. این بررسیها که با آهنگ نزدیکی به ساحت کلام الهی و فهم دقیقتر آن انجام گرفته، با گذشت زمان شاخ و برگ فراوان یافت و مجموعهای از دانشها را پدید آورد که «علوم قرآنی» نام گرفت. اهالی دانش به فراخور توان و فضای حاکم بر روزگار خویش، درباره شاخههای گوناگون علوم قرآنی، آثاری پدید آوردهاند و حتی در دوران معاصر به این علوم بهعنوان رشتهای دانشگاهی نگریستند. این گرش جدید، لوازم و مقتضیاتی دارد که بازنگری میراث پیشینیان و انسجام بخشیدن به آن و توجه به مسائل و شبهات رخ داده، از آنجمله است.
کتاب «علوم قرآنی (وحی، اعجاز، تحریفناپذیری)» بر پایه سرفصلهای مصوب دانشگاهی و تجربیات دکتر مجید معارف، دکتر محمدعلی مهدویراد و دکتر فتحالله نجارزادگان، تالیف شده است. درونمایه این اثر، برخی از مباحث علوم قرآنی است که بهطور معمول در دروس مقطع کارشناسی ارشد علوم قرآنی و حدیث مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
نخستین فصل کتاب با عنوان «وحی در قرآن و منابع اسلامی» به قلم دکتر مجید معارف، رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران با همکاری دکتر حامد دژآباد و حسین افسر دیر تدوین شده است. در این فصل ابتدا مفهوم لغوی و اصطلاحی وحی و در ادامه پدیده وحی از منظر قرآن بررسی شده و در این راستا مقولاتی مانند کاربردهای وحی و معانی آن، سابقه و اقسام وحی و مسائل مرتبط با آن تشریح شدهاند.
فصل دوم کتاب با عنوان «اعجاز قرآن» نتیجه قلم دکتر محمدعلی مهدویراد، قرآنپژوه و مدرس دانشگاه و همکاری دکتر روحالله شهیدی، نویسنده و عضو هیات علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران است. این فصل مقوله اعجاز قرآن را در سه گفتار بررسی کرده است. اعجار قرآن در طول تاریخ و زمینههای پیدایش و تطورات آن، معرفی مهمترین متون و تصریحات عالمان و بیان دیدگاههای مختلف از موضوعات مطرح شده در این فصل است.
در فصل سوم با عنوان «تحریفناپذیری قرآن» که به قلم دکتر فتحالله نجارزادگان (محمدی)، عضو هيأت علمى دانشگاه تهران و مدرس مركز جهانى علوم اسلامى و دانشكده اصولالدين تنظیم شده، سیر اندیشه تحریفناپذیری در تاریخ، ادله قرآنی، روایی، عقلی و تاریخی و مستندات و ادله نظریه رقیب بررسی شده است.
فتحالله نجارزادگان، فصل پایانی کتاب با عنوان «تفسیرپذیری و حجیت ظواهر قرآن» را نیز با مقدمهای درباره گونههای الفاظ قرآن مانند ظاهر، نص و مفسر آغاز کرده و در ادامه ضمن ارائه تعارفی روشن از مفاهیمی همچون حجت و تفسیر، دیدگاههای مختلف درباره جواز یا عدم جواز تفسیر را گزارش کرده است. گزارش ادله قرآنی و روایی، جواز تفسیر و حجیت ظواهر قرآن، بررسی و نقد ادله حرمت تفسیر و عدم حجیت ظواهر مانند روایات تفسیر به رأی از دیگر مباحث فصل چهارم کتاب است.
در صفحه ۱۰۰ کتاب درباره «اعجاز قرآن» میخوانیم: «یکی از سویههای بررسی قرآن، نگاه به آن بهعنوان دلیل و مستند نبوت پیامبر اکرم (ص) است. به هر روی، برای صدق دعوی هر رسولی، دلیل باید باشد که از آن به معجزه تعبیر میشود. حضرت محمد، رسولالله (ص) نیز از جمله انبیا جدا نیست؛ اما او خاتَم و خاتِم ایشان است و بنابراین معجزه او میباید زمانشمول باشد. از دیدگاه دانشیان مسلمان، دلیل و معجزه جاودان پیامبر (ص) قرآن است.»
نخستین چاپ کتاب «علوم قرآنی (وحی، اعجاز، تحریفناپذیری)» در ۳۵۹ صفحه با شمارگان ۵۰۰ نسخه به بهای ۱۶ هزار تومان از سوی انتشارات سمت راهی بازار نشر شده است.