[ لزوم كثرت ياد الهى ]

وَ أكْثِرُوا مِنَ التَّهْلِيلِ وَ التَّقْدِيسِ وَ التَّسْبِيحِ وَ الثَّنَاءِ عَلَى اللّه ِ وَ التَّضَرُّعِ إلَيْهِ وَ الرَّغْبَةِ فِيمَا عِنْدَهُ مِنَ الْخَيْرِ الَّذِى لَا يَقْدِرُ قَدْرَهُ وَ لا يَبْلُغُ كُنْهَهُ أحَدٌ ، فَاشْغَلُوا ألْسِنَتَكُمْ بِذَلِكَ عَمَّا نَهَى اللّه ُ عَنْهُ مِنْ أقَاوِيلِ الْبَاطِلِ الَّتِى تَعْقِبُ أهْلَهَا خُلُوداً فِى النَّارِ مَنْ مَاتَ عَلَيْهَا وَ لَمْ يَتُبْ إلَى اللّه ِ مِنْهَا وَ لَمْ يَنْزِعْ عَنْهَا.
يعنى : بسيار به جا آوريد تهليل و تقديس و تسبيح و ثناى بر خداى ـ عزَّ و جلَّ ـ را ، و تضرّع نمودن به جناب اقدس او ، و رغبت نمودن در آنچه در خزانه كَرَم الهى است از احسان و نيكويى ، كه قدر مرتبه آن را كسى نمى داند و به كُنه آن كسى نمى تواند رسيد. پس زبانِ خود را مشغول سازيد به آنچه مذكور شد از تهليل و تسبيح و غير ذلك تا باز مانيد از آنچه خداى تعالى نهى فرموده كه عبارت است از سخنان باطلى كه عاقبت آنها و ثمره اى كه بر آنها مترتّب مى شود ، خلود و هميشه در جهنّم بودن است از براى كسى كه به^۱ارتكاب آنها بميرد و از آنها توبه نكرده باشد و خود را باز نداشته باشد.
و در اين كلام شريف ، امر به چند چيز واقع شده : اوّل ، تهليل ، كه فاتحه اسلام و رُكن اوّل ايمان است و آن ، گفتن «لا إله الّا اللّه » است ؛ يعنى : هيچ چيز و هيچ كس ، سزاوار پرستيدن و بندگى نيست ، به غير از خداى تعالى.

[ اول: فضيلت تهليل «لا إله الّا اللّه » ]

و احاديث در فضل و ثواب تهليل ، بسيار است. از آن جمله ، ابن بابويه در كتاب توحيد ، از حضرت امام محمّد باقر عليه السلام از آباى كِرام خود عليهم السلام روايت نموده كه حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله فرمود كه : بهترينِ عبادات ، گفتن «لا إله إلّا اللّه » است . ^۲
و به اين مضمون ، در توحيد و ثواب الأعمال از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده كه فرمود : «لا إله إلّا اللّه » گفتن ، قيمت بهشت است . ^۳
و از حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله روايت كرده كه فرمود : هيچ كلمه اى دوست تر نيست پيش خداى تعالى از كلمه «لا إله إلّا اللّه » . و هيچ بنده اى نيست كه كلمه «لا إله إلّا اللّه » گويد و آواز خود را بكِشد ، مگر آن كه گناهان او مى ريزد به زير قدم هايش ، چنانچه برگ از درخْت بريزد . ^۴
و از آن حضرت ، روايت كرده كه فرمود : خداى ـ عزَّ و جلَّ ـ به حضرت موسى عليه السلام خطاب فرمود كه : يا موسى ! اگر آسمان ها را با جمعى كه در آنهايند و اَرَضين سبع را در يك كفّه ميزان گذارند و «لا إله الّا اللّه » را در كفّه ديگر گذارند ، «لا إله إلّا اللّه » بر آنها زيادتى مى كند . ^۵
و در ثواب الأعمال و معانى الأخبار و توحيد ، از آن حضرتْ روايت كرده كه فرمود : كسى كه «لا إله إلّا اللّه » ، را از روى اخلاص بگويد ، داخل بهشت مى شود و اخلاصش آن است كه «لا إله إلّا اللّه » ، مانع شود او را از محرّمات الهى . ^۶
و در توحيد ، از آن حضرتْ روايت كرده كه فرمود : كسى كه بگويد : «لا إله إلّا اللّه » در ساعتى از ساعات روز يا شب ، آنچه در نامه عملش نوشته شده باشد از سيّئات ، محو مى شود . ^۷
على بن ابراهيم رحمه الله در تفسير [خود] ، از حضرت على بن الحسين عليهماالسلام روايت كرده كه فرمود : هرگاه يكى از شما بگويد : «لا إله إلّا اللّه » ، پس بايد كه بگويد : «الحمد للّه ربّ العالمين» ؛ زيرا كه خداى تعالى مى فرمايد : «لَا إِلَـهَ إِلَا هُوَ فَـادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ» . ^۸ و ترجمه ظاهرش آن است كه : سزاوار معبوديتى به غير از او نيست. پس بخوانيد او را در حالتى كه دين خود را از براى او خالص سازيد . حمد ، مر خداوندى را كه پروردگارِ عالميان است . ^۹
و ابن بابويه رحمه الله در امالى ، از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده كه از آباى كِرام [ خود ] عليهم السلام روايت فرموده كه حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله فرمود : ياد بدهيد اموات خود را در وقت مُردن كه به كلمه «لا إله إلّا اللّه » متكلّم شوند ؛ زيرا كه كسى كه سخن آخرش «لا إله إلّا اللّه » باشد ، داخل بهشت مى شود . ^۱۰
و كلينى رحمه الله از ابان بن تغلب روايت كرده كه حضرت امام جعفر صادق عليه السلام فرمود : اى ابان ! وقتى كه به كوفه روى ، اين حديث را روايت كن كه : كسى كه شهادت دهد كه «لا إله إلّا اللّه » از روى اخلاص ، بهشت از براى او واجب مى شود. گفتم : پيش من ، هر صنف از اصناف مردم مى آيند. من ، اين حديث را از براى همه روايت كنم؟ فرمود : اى ابان ! وقتى كه ^۱۱ روز قيامت مى شود و خداى تعالى ، اوّلين و آخرين را جمع مى كند ، «لا إله إلّا اللّه » از ايشانْ مسلوب مى شود ، مگر از كسانى كه بر اين امر باشند ، يعنى از جمله شيعيان باشند .