[ ويژگى هاى ايمان كامل ]

وَ مَنَ سَرَّهُ أنْ يُتِمَّ اللّه ُ لَهُ إيمَانَهُ حَتّى يَكُونَ مُؤمِناً حَقّاً حَقّاً ، فَلْيَفِ للّه ِ بِشُرُوطِهِ الَّتِى اشْتَرَطَهَا عَلَى الْمُؤمِنيِنَ ؛ فَإنَّهُ قَدِ اشْتَرَطَ مَعَ وَلاَيَتِهِ وَ وَلاَيَةِ رَسُولِهِ وَ وَلاَيَةِ أئِمَّةِ الْمُؤمِنيِنَ إقَامَ الصَّلاَةِ وَ إيتَاءَ الزَّكَاةِ وَ إقْراضَ اللّه ِ قَرْضَاً حَسَناً وَ اجْتِنَابَ الْفَواحِشِ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَ مَا بَطَنَ ، فَلَمْ يَبْقَ شَىْ ءٌ مِمَّا فُسِّرَ مِمَّا حَرَّمَ اللّه ُ تَعَالَى إلّا وَ قَدْ دَخَلَ فِى جُمْلَةِ قَوْلِهِ. فَمَنْ دَانَ اللّه َ فِيمَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللّه ِ مُخْلِصاً للّه ِ ، وَ لَمْ يُرَخِّصْ لِنَفْسِهِ فِى تَرْكِ شَى ءٍ مِنْ هَذَا ، فَهُوَ عِنْدَ اللّه ِ مِنْ حِزْبِهِ الْغَالِبينَ ، وَ هُوَ مِنَ الْمُؤمِنِينَ حَقّاً .
و هر كس او را خوش آيد از آن كه خداى تعالى ، ايمان او را براى او تمام كند تا آن كه مؤمن حقيقىِ حقيقى باشد ، پس بايد كه وفا كند به شرط هايى كه خداى تعالى ، بر مؤمنان كرده ؛ زيرا كه خداى تعالى ، با ولايت خود و ولايت رسول صلى الله عليه و آله و ولايت ائمّه مؤمنان عليهم السلام شرط نموده به جا آوردن نماز را ، و رسانيدن زكات به مستحقّين و قرض حسنه دادن به خداى ـ عزَّ و جلَّ ـ به تصدّقات و خيرات ، و دورى كردن از كارهاى رسوا ، خواه آنچه ظاهر باشد و خواه آنچه پنهان باشد (و مراد از فواحش ِ ظاهره و باطنه ، مى تواند بود كه كارهاى علانيه و پنهانى باشد يا آن كه فواحش ظاهره آنها باشد كه به جوارح و اعضا كنند^۱، و باطنه ، آنچه در دل باشد از عقايد فاسده و نيّت هاى بد و حسد و امثال آنها) .
بعد از آن فرمود : پس باقى نماند چيزى از آنچه بيان شده از محرّمات الهى در سنّت نبوّى كه نزد حافظان شرع است كه داخل در تحت فرموده الهى نبوده باشد . پس كسى كه بندگى الهى را ميانه خود و خداى تعالى ، از روى اخلاص به جا آورد و خود را رخصت ندهد در ترك هيچ چيز از آنچه خداى تعالى بر او شرط كرده ، از جمله طايفه و لشكر الهى خواهد بود كه بر خصم (يعنى شيطان و نفس امّاره يا هر دشمنى) ، غالب مى شوند ، و او از جمله مؤمنانِ حقيقى خواهد بود .
و مراد از شرط الهى كه در اين كلام شريف واقع شده ، مى تواند بود كه شرطى باشد كه قبل از خلق اَبدان بنى آدم ، در عالَم ذَرّ و اَشباح و روز اَلَست ـ چنانچه در اخبار وارد شده ـ ، واقع شده باشد . و ممكن است كه عبارت از اوامر قرآنى و وصاياى سبحانى باشد كه در كلام مجيد ، در باب اقامتِ صلوات و اداى زكوات و تصدّقات و خيرات و اجتناب از معاصى ظاهره و باطنه ، وارد شده بوده ^۲ باشد . و شك نيست كه ايمان كامل ، عبارت از اطاعت تامّ خدا و رسول صلى الله عليه و آله و ائمّه طاهرين عليهم السلام است و هر چند دوستى ايشان در دل بيشتر ظاهر مى شود و جاى مى كند ، آثار بندگى و انقياد ، ظاهرتر و نمايان تر مى شود و به قدر تقصير در عبادت و بندگى ، در ايمان ، نقص و قصور راه مى يابد .