بررسی تطبیقی گزارش منابع منتخب از فضائل ائمه اطهار(ع)

نشریه : تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

نویسنده : پديدآورنده : محمد جواد واعظی

چکیده :

با بررسی نقلیات مورخان مشهور (ابن‌سعد در الطبقات الکبری، بلاذری در انساب الاشراف، یعقوبی در تاریخ یعقوبی، طبری در تاریخ الرسل و الملوک و مسعودی در مروج الذهب)، می‌توان به ‌گزینشی بودن گزارش ایشان از حیات ائمه(ع) و تلاشی که برای تأثیر بر ذهنیت مخاطبان انجام‌گرفته، رسید. فضائل ائمه(ع) نیز از این رویکرد مستثنا نیست. در این مقاله به بررسی چگونگی انعکاس فضائل ائمه(ع) و اینکه این امر چگونه قابل‌تحلیل است؟ و نیز ترکیب گزارش مورخان از فضائل ایشان چیست؟ و همچنین رویکرد هر منبع جهت القاء ذهنیت خاص نسبت فضائل ائمه(ع) به چه شکل است؟ می‌پردازیم. نکته مشترک تمام منابع منتخب انحصار بیان فضائل ائمه(ع)، به امامان نخستین(ع) و عدم توجه به سایر امامان(ع) است. گویا فضیلت رابطه ناپیدایی با قرابت زمانی به رسول خدا(ص) دارد و هرچه فاصله بیشتر می‌شود، فضائل ائمه(ع) هم کمرنگ‌تر می‌شود. هر یک از این پنج منبع رویکرد متفاوتی در گزارش فضائل ایشان در پیش‌گرفته‌اند.