روضة الشهداء: از روایات مجعول تا تأثیرگذاری

نشریه : تاریخ و فرهنگ

نویسنده : پديدآورنده : محمدعلی کاظم بیگی
پديدآورنده : عبدالرحیم قنوات
پديدآورنده : مصطفی گوهری

چکیده :

کتاب روضة الشهداء تألیف ملاحسین واعظ کاشفی (د. ۹۱۰ ق) یکی از تأثیرگذارترین آثار سده‌های اخیر پیرامون واقعه کربلاست که به سبب اشاعه اخبار مجعول در تألیفات تاریخی و باور عمومی مورد انتقاد قرار گرفته است و آن را از اسباب اصلی رواج اخبار کذب و ضعیف تاریخی درباره واقعه کربلا دانسته‌اند. مسئله پژوهش حاضر این است که آیا تمام دروغ‌ها و تحریف‌های مربوط به واقعه کربلا از این کتاب نشأت گرفته است یا پیش از این کتاب نیز وجود داشته است؟ در صورت منفی بودن پاسخ، دلایل ورود چنین اخباری به کتاب چه بوده است؟ یافته های این پژوهش نشان می‌دهد که روضة الشهداء سرچشمه همه اخبار مجعول مربوط به واقعه کربلا نیست و بسیاری از این دست اطلاعات مأخوذ از منابع پیش از کاشفی است. مقاله حاضر به بررسی اخبار ضعیف تاریخی و چگونگی ورود آنها در روضة الشهداء و نیز علل چند سده رواج این کتاب در جوامع سنی و شیعی اختصاص دارد.