تفاوت نگرش علم کلام و حدیث « علم غیب »

نشریه : علوم ومعارف قرآن وحدیث

نویسنده : پديدآورنده : سید محمد علی مسعودی

سال 1395 / شماره پیاپی / صفحه 33-52

چکیده :

برخورداری برگزیدگان خداوند از دانشی الهی _ که عرفا آن را علم غیب می‌نامند _ با ادله نقلی و عقلی ثابت شده و یکی از آموزه‌های یقینی مذهب تشیع است. این در حالی است که بسیاری از متون دینی، با نفی غیب‌دانی بشر، آن را تنها مختص به خدای متعال می‌دانند. اکثر متکلمان برای حل این مشکل، دست به توجیه آن دسته از آیات و روایاتی زده‌اند که علم غیب را در اختصاص خدای متعال برمی‌شمارد و کمتر دیده شده است که بحثی در مفهوم‌شناسی غیب از منظر روایات ارائه دهند.نوشتار پیش رو با ارائه گزارشی از متون کلامی و روایی، درصدد اثبات این فرضیه است که تعریف علم غیب در علم کلام متفاوت از تعریفی است که در روایات به آن می‌رسیم. ضرورت بررسی این موضوع در پاسخ متفاوتی است که از منظر روایات به مسئله غیب‌دانی برگزیدگان خداوند داده می‌شود؛ چراکه با تامل در تعریف علم غیب از منظر روایات، دیگر نیازی به توجیه ادله نفی کننده علم غیب وجود نخواهد داشت.

کلیدواژه‌های مقاله :علوم مستأثره ،علم مخزون ،علم امام ،علم پیامبر ،کاربرد کلامی علم غیب ،کاربرد روایی علم غیب