نمودی از هم‌گرایی مذاهب اسلامی در اعتماد محدثان اهل‌سنت به راوی شیعی عبّاد بن یعقوب

نشریه : مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی

نویسنده : پديدآورنده : رحیم خاکپور

چکیده :

اعتماد متقابل پیروان مذاهب اسلامی و تلاش برای ایجاد وحدت و تشکیل امت واحد، اصل مهمی است که در قرون طلایی اسلام سرلوحه تکاپوی اندیشمندان حکیم بوده است. فراموشی این اصل مهم در پی حوادث تاریخی ناگوار در طول قرنهای متمادی، باعث افتراق بیشتر مذاهب و وهن امت اسلامی شده است. یکی از بارزترین زمینه‌هایی که می‌توان اعتماد متقابل و تبادل علمی ـ فرهنگی بین مذاهب را در آن مشاهده نمود، نقل روایت از راویان سایر مذاهب است. شیعه و اهل‌‌سنت، بخش چشمگیری از روایات خود را از راویان یکدیگر نقل کرده‌اند. عبّاد بن یعقوب رواجنی از راویانی است که به‌‌رغم ابراز تشیع خود و تبلیغ آن، مورد احترام و شایسته اعتماد بزرگان حدیثی اهل‌سنت بوده است. روایات متعدد ایشان در کتب حدیثی اهل‌‌سنت و اعتماد وافر به ایشان، به حدّی است که شیخ طوسی ـ محدث و رجالی مشهور شیعه ـ را درباره تشیع عبّاد بن یعقوب به تردید انداخته است. این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی تدوین شده، در صدد اثبات چند مسئله مهم است: 1. یکی بودن عبّاد بن یعقوب رواجنی و عبّاد ابوسعید عصفری 2. تشیع عبّاد و ابراز آن و دعوت به سوی آن 3. اعتماد محدثان مشهور اهل‌‌سنت به عبّاد، به‌رغم علم به تشیع ایشان.