نوادر حکيم ميرداماد در علم الحديث - صفحه 28

همان راويان محدّث هستند و اصحاب اللقاء آناني هستند که فقط امام عليه السلام را ديده‌اند ولي روايتي نقل ننموده‌اند. در باره ابن ابي عمير ـ که از اصحاب امام رضا عليه السلام است ـ آمده است که وي از امام موسي بن جعفر عليه السلام روايت نقل کرده است. شيخ مي‌گويد:
انه ادرک ابا ابراهيم موسي بن جعفر و لم يروعنه. ۱
ميرداماد مي‌گويد:
«لم يروعنه» به معناي عدم نقل نيست، بلکه به معناي نقل کم روايت است؛ چرا که در التهذيب و الاستبصار رواياتي از امام موسي بن جعفر عليه السلام توسط ابن ابي عمير نقل شده است ۲ .
توضيحي که ميرداماد در «لم يروعنه» داده است، در باره عبدالله بن حماد الانصاري نيز صادق است. نجاشي در باره او مي‌گويد:
انه من شيوخ اصحابنا. ۳
و ابن غضايري نيز مي‌گويد:
انه يکنّي ابا محمد نزل قم لم يروعِن احدٍ من الائمة عليهم السلام. ۴
اين در حالي است که معجم رجال الحديث شانزده روايت از او نقل مي‌نمايد. وي از ابي بصير (سدير) عبدالله بن بکير و عبدالله بن سنان روايت نقل کرده است و ابراهيم بن اسحاق الاحمري و... از وي روايت نقل کرده‌اند ۵ .
بنا بر اين، ابن ابي عمير و عبدالله بن حماد الانصاري از اصحاب الروايه هستند، ولي اصحاب اللقاء، مانند: ابوبصير ـ معاوية بن عمار ـ ابن ابي عمير و ... هستند.

8 . آداب نجاشي در نقل

ميرداماد در طريقه نقل نجاشي، همچنان که در مجهول لغوي و اصطلاحي گذشت، به ‌اين نکته عنايت داشته که: نام نبردن وي از راوي نشانه طعن راوي نبوده است، بلکه عدم طعن و قدح راوي مورد نظر بوده. از نظر او روايت قوي است و نه حسن و موثق، اين شيوه نه تنها در مورد معاصر شيخ، يعني نجاشي صادق است، ابن داود هم به آن تمايل داشته است. ۶ از طرف ديگر، سکوت نجاشي احياناً در فساد مذهب راوياني مانند عمار ساباطي و عبدالله بن بکير و عدم ذم فارس بن حاتم القزويني، با اين که امام هادي عليه السلام خون او را هدر اعلام فرموده است، نمي‌تواند اماره‌اي بر عدم قدح تلقي گردد؛ زيرا اين احتمال وجود دارد

1.فهرست الطوسي، ص ۴۰۵.

2.الرواشح السماوية، ص ۱۰۸.

3.رجال النجاشي، ص ۲۱۸.

4.رجال ابن الغضائري، ص ۷۸.

5.معجم الرجال، ج ۱۰ ، ص ۱۷۶.

6.الرواشح السماوية، ص ۱۱۵.

صفحه از 31