کتاب شناسی توصیفی «تنزیه الانبیا و الائمة - علیهم السلام -

نشریه : حدیث حوزه

نویسنده : پديدآورنده : جمال الدین حیدری فطرت

چکیده :

سید مرتضی با نگارش این کتاب به بسیاری از شبهاتی که درباره‌ی پیامبران الهی و ائمه معصومین(علیهم السلام)مطرح شده است، پاسخ داده و با استدلال‌های محکم عقلی و بیان منطقی خود هر منصفی را قانع نموده است. ابتدا به ذکر آیاتی که شبهه‌ی عدم عصمت ایشان را به ذهن متبادر می‌کند، پرداخته و سپس از روایاتی که به آن حضرت منسوب شده و در بردارنده‌ی شبهه‌ای است، سخن به میان آورده که سید مرتضی، به تأویل، توضیح و یا رد آن‌ها همت گمارده است؛ در واقع، این دسته‌ی روایات باعث پدید آمدن شبهه‌ی عدم عصمت پیامبر اسلام نیست؛ بلکه ملزم شدن به معنای ظاهری آنها، موجب نسبت ظلم به خدا و یا قایل به جسمانی بودن خدا می‌شود و برخی دیگر نیز با ادله عقلی ناسازگار است؛ از جمله: «أن رسول الله ص قال إن ابراهیم علیه السلام ما کذب متعمدا قط إلا ثلاث مرات کلهن یجادل بهن عن دینه قوله إنی سقیم... اگرچه سید مرتضی کتابی جداگانه در توثیق و تضعیف روات و سنجش سند روایات تألیف نکرده، اما در اثناء کتبش خود(و در کتاب حاضر) به برخی اصطلاحات و مبانی رجالی از ایشان بر می‌خوریم: نکته اول: پس از ذکر روایتی در رابطه با آیه{/«و جعلا له شرکاء»/}می‌گوید:«فإن هذا الخبر یرویه قتادۀ عن الحسن عن سمرۀ و هو منقطع لأن الحسن لم یسمع من سمرۀ شیئا فی قول البغدادیین»(ص 16)سؤالی که مطرح می‌شود این است: این«بغدادیین»که سید نام آنها را برده، چه کسانی‌اند؟ آراء رجالیشان چیست؟ کتبشان کدام است؟(دررجال به این مبحث تاکنون پرداخته نشده است)نکته دوم: پس از ذکر روایت منسوب به پیامبر اسلام«سترون ربکم کما ترون القمر لیلةالبدر»این‌گونه جواب می‌دهد:«أما هذا الخبر فمطعون علیه، مقدوح فی روایه؛ فإن راویه قیس بن أبی حازم و قد کان خولط فی آخر عمرهمع استمراره علی روایۀ الأخبار."