پنج ميليون و 600 عنوان كتاب در پايگاه اطلاع رسانى كتابخانه‌های ايران

راوی: دسترسی كاربران به اطلاعات كتابخانه های تخصصى، دانشگاهی و عمومی كشور و آشنايی دانش پژوهان با كتابخانه ها و خدمات مختلف آنها و عرضه مجموعه اطلاعاتی كه در شناخت كتابخانه ها مؤثرند، از جمله اهداف اين پايگاه به شمار می رود.

به گزارش راوی، بررسی اجمالی امكانات كتابخانه هاى ايران، از به كارگيری نرم افزارهای متنوع در اين كتابخانه ها حكايت دارد؛ اما برخی از اين كتابخانه ها، با آنكه از نرم افزارهای متداول ذخيره و بازيابی اطلاعات استفاده می كنند، هنوز فاقد پايگاه اطلاع رسانى برای دسترسی مخاطبان خود از راه دور به اطلاعات فهرست نويسی شده اند. اگر چه وجود پايگاه های اختصاصی برای بعضی از كتابخانه های كوچك و بزرگ، مشكل دسترسی به منابع همان كتابخانه را كاهش داده است، اما همچنان مشكل پراكندگی اين پايگاه ها و سختی دسترسی به اين اطلاعات، حل نشده باقی مانده است.
ارائه خدمات متمركز از سوی برخی توليدكنندگان نرم افزارهای كتابخانه ای در حوزه كتابخانه های مرتبط با آن نرم افزار، به دليل محدوديت در همان مجموعه و كندی دسترسى، عملا مانع از فراگيری آنها شده است.
صرف وقت بسيار برای يافتن مشخصات يك كتاب و فقدان اطلاع از محل نگهداری يك منبع كمياب، با وجود كتابخانه های عمومی و تخصصی متعدد در حوزه دانش های مختلف، از جمله مشكلاتی است كه بيشتر دانشجويان و دانش پژوهان، آن را تجربه نموده اند. توجه به اين نكات، ضرورت انسجام بخشی اطلاعات و اطلاع رسانی در عرصه كتاب و كتابخانه را هويدا نموده، تلاش برای حل اين مشكلات، گامی بلند در توليد علم به شمار می آيد. طراحی پايگاهی فراگير با قابليت يكپارچه سازی اطلاعات غير منسجم كتابخانه های گوناگون، نقشی بسزا در دستيابی گسترده به منابع موجود در كتابخانه های مختلف در سراسر كشور خواهد داشت. بی شك، اطلاع رسانی در باره كتاب و مراكز نگهداری آن در سطح ملى، طالبان علم را در دستيابی به منابع مختلف، به خصوص منابع كمياب، ياری خواهد رساند.
با توجه به ضرورت ارائه يكجای اطلاعات كتابخانه های ايران در شبكه جهانی اينترنت برای دسترسی سريع محققان به اين اطلاعات، راه اندازی «پايگاه اطلاع رسانى كتابخانه های ايران (Lib.ir)»، تلاشی در حد توان برای ايجاد بستری مناسب در مسير دست يازيدن به اهداف ياد شده است.
«پايگاه اطلاع رسانى كتابخانه های ايران» در راستای جلب اعتماد كتابخانه ها، وظيفه به روزرسانی و تغيير اطلاعات مرتبط با هر كتابخانه را با نام كاربری اختصاصی بر عهده مديران آنها قرار می دهد.
مؤسسه علمی فرهنگی دارالحديث، با مديريت اين پايگاه، صرفا امكان بازيابى، جستجوی ساده و جستجوی پيشرفته اطلاعات كتابخانه ها را در كمترين زمان ممكن با استفاده از تكنيك های پيشرفته فراهم آورده است.
اين پايگاه، غير انتفاعی است و در ازای ارائه خدمات خود به كاربران عمومی و كتابخانه ها، هزينه ای دريافت نمی نمايد.
«پايگاه اطلاع رسانى كتابخانه های ايران»، با رعايت امانت، فهرست منابع موجود در هر كتابخانه را بر اساس محتوای ارسالی مديريت آن كتابخانه، بدون هر گونه تصرفی در اختيار كاربران قرار می دهد. بديهی است كه مسئوليت صحت اطلاعات بر عهده ارسال كننده و حقوق معنوی آن نيز متعلق به همان كتابخانه خواهد بود.
اين پايگاه، وظيفه ای در ارائه يكجای اطلاعات يك كتابخانه به ديگران ندارد و با توجه به قوانين حقوق و مالكيت معنوى، اين كار را برای خود، غير مجاز می شمارد.
امكان دريافت يكی از خروجی های استاندارد (مانند ISO) از نرم افزار مورد استفاده در كتابخانه و تماس با مديران اين پايگاه، از جمله بايسته های عضويت در «پايگاه اطلاع رسانى كتابخانه های ايران» است.
مؤسسه علمی فرهنگی دارالحديث، ضمن دعوت از تمامی كتابخانه های ايران در به اشتراك گذاردن فهرست مدارك خود، تلاش می نمايد تا محققان و دانش پژوهان را در دسترسی به منابع كتابخانه ای مورد نيازشان ياری نمايد. اميد است اين تلاش، رونق فرهنگ كتابخوانی، تسهيل فعاليت های پژوهشى، استفاده از منابع كمتر شناخته شده و معرفی كتابخانه های غنی و حاوی منابع با ارزش را در پی داشته باشد.
«پايگاه اطلاع‌رسانی كتابخانه‌های ايران» در راستای رسالت ارائه خدمات به محققان و دانش پژوهان اقدام به راه اندازی بخش قفسه مجازى برای هر يك از كتابخانه ها می كند.
از آنجا كه كتابخانه‌های كشور به دلايل مختلف كمتر به مخاطبان خويش امكان ورود به مخزن را داده¬اند؛ مراجعان برای مشاهده منابع موجود در كتابخانه¬ها از ارائه خدمات به صورت قفسه باز بهره¬مند نيستند. با استفاده از قفسه مجازى اين امكان برای كاربران فراهم می شود تا منابع موجود در يك كتابخانه را به صورت مجازی در قفسه¬های كتابخانه مشاهده و مرور نمايند.
دسترسی به قفسه مجازى، امكان دستيابی به منابع مرتبط و هم موضوع با منبع مورد نظر را برای محققان فراهم می آورد. استفاده از اين قابليت امكان مشاهده هر منبع در قفسه كتابخانه به شكل مجازی را فراهم آورده و آشنايی با كتاب های جديدی كه مخاطب هيچ اطلاعاتی از آنها ندارد را برای شخص به وجود می آورد. با استفاده از اين امكان مى¬توان كتب مرتبطی چون شرح، تفسير يا ترجمه يك كتاب را به دست آورد و با آن آشنا شد. همچنين در اين روش ساير آثار يك مولف نيز در دسترس كاربر قرار خواهد گرفت.
شرط بكارگيری از اين قابليت، برخورداری كتابخانه از يكی از انواع رده¬بنديهای رايج چون كنگره و ديوئی است. به اين ترتيب كاربران پس از جستجوی يك منبع در چنين كتابخانه هايی می‌توانند تمام منابع قبلی و بعدی مرتبط با آن را در قفسه مجازى مشاهده و پيمايش نمايند.
بر اساس تصميم شورای سياست¬گذاری پايگاه، كتابخانه هايی كه در يكی از سه گروه ذيل قرار گيرند می تواند درخواست عضويت در پايگاه را ارسال نمايند: كتابخانه¬های تخصصی (كتابخانه¬هايی كه كتاب¬های آن حول يك موضوع خاص گردآوری شده باشد)، كتابخانه¬های دانشگاهى، كتابخانه¬های عمومی با حداقل ده هزار جلد يا هشت هزار عنوان كتاب.
همچنين بهره برداری كتابخانه¬ از نرم¬افزارهای متداول، برای ذخيره و بازيابی اطلاعات و امكان ايجاد خروجى¬ استاندار مانند: , ISO ,CSV، XML و ... از نرم¬افزار مورد استفاده كتابخانه از ديگر شرايط عضويت در پايگاه است.

پايگاه اطلاع رسانی كتابخانه های ايران، به نشانی اينترنتیwww.lib.irبا بيش از پنج ميليون و ۶۰۰ عنوان كتاب از ۲۵۱ كتابخانه، اطلاعات خود را در اختيار كاربران قرار داده است.