اقدام مختار نمايانگر سنت الهی است

پایگاه حدیث نت: اقدام مختار در كشتن قتله سيدالشهداء(ع) به عنوان يك اقدام شجاعانه و شايسته مورد تاييد و نمايانگر سنت الهی است . افرادی كه در سال ۶۱ هجری حادثه كربلا را به بار آوردند ۶ سال بعد در در سال ۶۷ هجری اثری از آثارشان نيست و مختار كسی است كه اين سنت الهی را در اين دوره كوتاه به انجام رسانيده است.

به گزارش پایگاه حدیث نت، همايش رفتار و شخصيت‌شناسی مختار، پنجشنبه ۱۹ اسفندماه، با حضور آيت الله محمدی ری شهری و جمعی از پژوهشگران حوزه و دانشگاه در تالار پژوهش دانشكده علوم حديث قم برگزار شد.
حجت الاسلام و المسلمين «سيد كاظم طباطبايی» از کارشناسان اين همايش با بيان شخصيت شناسی، پيشينه و اقدام «مختار ثقفی» گفت: شخصيت شناسی مختار دارای پيچيدگی ها و ويژگی هايی است كه تحليل آن را دشوار می كند.
مدير گروه فقه و حقوق پژوهشكده علوم و معارف حديث، تصريح كرد: هنگامی كه درباره مختار به كتاب های تاريخی مراجعه می شود گزارش های ضد و نقيض فراوانی وجود دارد. علت آن اصل ماهيت تاريخ است.
وی ادر ادامه افزود: تاريخ در مواردی مطابق نظر حاكمان يا رای حاكمان نوشته شده است. مختار نيز يك جريان، جنبش و شورشی بوده كه برهه ای كوتاه از تاريخ را در برگرفته، بنی اميه به طور كلی با مختار مخالف بودند خاندان زبير نيز با مختار ميانه خوبی نداشتند بنی عباس نيز با مختار رابطه خوبی نداشت. شيعيان در زمان مختار و پس از او چندان نظر جانبدارانه وسازگارانه ای نسبت به عقيده مختار نداشتند چون عقيده مختار به گونه ای پوشيده و مستور بوده است. بنابراين شيعيان به ويژه در زمان امام باقر و امام صادق عليهم السلام، با نظر مثبت به ابن حنفيه و طرفداران او نمی نگريستند بنابراين نگاه آنها نيز نگاه همراه با تامل بوده است.
حجت الاسلم و المسلمين طباطبايی بيان داشت: انتقال مباحث تاريخی به جامعه برای مخاطب همواره با دشواری هايی همراه بوده است. در كتاب های تاريخی گزارش های جانبدارانه متفاوت و يا معاندانه است كه يك محقق تاريخ می تواند در بحث علمی آن را تحليل كند اما هنگامی كه به مرحله فيلم و سريال و ارائه به مخاطب می رسد، بيننده از اين برداشت ها به گونه ای تاريخ را می كاود و بررسی می كند بنابراين ظرافت ارائه تاريخ به مخاطب عام هميشه بايد مورد توجه قرار گيرد.
استاد دانشكده علوم حديث تاكيد كرد: ارائه وقايع تاريخی، در قالب برنامه های تلوزيونی از دشواری بسياری برخوردار است. در متون تاريخی گزارش داستانی يا جذابيت هنری چندانی وجود ندارد. برخی از اين موارد را نويسنده و كارگردان به موضوع اضافه می كند تا در راستای هدف، كه انتقال معرفت به مخاطب است بتواند موفق باشد.
وی ابراز داشت: به نظر من مجموعه مختارنامه در ميان سريال ها و فيلم های تاريخی موفق جا دارد. يكی از دلايل موفقيت اين مجموعه، حضور بهترين محقق تاريخ معاصر است. استاد جعفريان ۱۵ سال پيش در جلد دوم «تاريخ اسلام» بحث مفصل مختار را ارائه كرده است.
حجت الاسلام طباطبايی افزود: مختارنامه تصويری است كه آقای «جعفريان» در اختيار ما می گذارد، اما رجوع كنيد به متون كهن مانند «تاريخ طبری» و «بحارالانوار». می توان به برخی از موارد اختلافی رسيد.
حجت الاسلام والمسلمين طباطيايی مجموعه مختارنامه را گزارشی مستمر و دنباله دار از ابتدا تا انتهای كار مختار مطرح كرد و اظهار داشت: اين تصوير سعی می كند به گونه ای به اعتراضاتی كه نسبت به ويژگی ها و كار مختار مطرح شده را پاسخ دهد. روند كلی سريال مختار نامه مطابق با نظر يكی از بهترين محققين تاريخی ما نوشته شده و از اين منظر قابل تاييد است.
وی در خصوص كارگردان اين مجموعه تلویزيونی گفت: داود ميرباقری با مباحث تاريخی آشناست وی همچنين در خصوص شخصيت شناسی مقبول است. اما در مبحث مرتبط با اسلام برخی از كاستی ها به چشم می آيد اما از نظر شخصيت شناسی كار كارگردان مقبول است. افرادی كه در سريال مختار نامه حضور دارند معمولا شخصيت های تاريخی هستند كه با توجه به ويژگی های پيشينی و پسينی تصويری از آنها ارائه شده است. حتی گفتگوهای اين افراد به گونه ای دقيق انتخاب شده كه نمايانگر نوع تفكر آنها است. برای نمونه شخصيت «عبيدالله بن حر جعفی» به گونه ای خاص به تصوير كشيده شده كه اگر بيننده با شكل زندگی وی آشنا باشد همين بخش تاريخی ناظر به شخصيت عبيدالله نيز است. زيرا هم شجاعت وی به تصوير كشيده شده وهم اينكه وی انسانی بی بنيان است. هر دو صفت وی به خوبی به تصوير كشيده شده است.
وی در خصوص قيام مختار افزود: افرادی كه در سال ۶۱ هجری حادثه كربلا را به بار آوردند ۶ سال بعد در در سال ۶۷ هجری اثری از آثارشان نيست. ابن زياد در عاشورای سال ۶۷ هجری كشته شد. مختار كسی است كه اين سنت الهی را در اين دوره كوتاه به انجام رسانيده است. روايات و گزارش هايی كه تاييد عمل مختار را در بر دارد از امام سجاد(ع) كه از كشته شدن قتله پدرش و ابن زياد ابراز خوشحالی كردند كه بايد مورد توجه قرار گيرد، و همچنین رواياتی از امام باقر(ع) و برخی از اهل بيت در دست است كه اقدا م مختار را تاييد كرند.
وی به پيشينه مختار پرداخت و گفت پيشينه چندانی در دست نيست و حضور مختار در جنگ های امام علی(ع) به ويژه در سه جنگ صفين، جمل و نهروان گزارش نشده و اين از نقاط ضعف پيشينی مختار محسوب می شود.
حجت الاسلام و المسلمين «ميرخندان» یکی دیگر از کارشناسان اين همايش با اشاره به نقش برجسته تلوزيون پس از نقلاب، به ژانر تاريخی ـ مذهبی گفت: در حوزه نمايش در جهان اسلام تجربيات رسانه، با مجموعه تلوزيونی «روايت عشق» شروع شد. همچنين مجموعه های تلوزيونی «امام علی(ع)، تنهاترين سردار، ولايت عشق، معصوميت از دست رفته و مختارنامه از ديگر پروژه های موفق بودند.
وی افزود: فيلم به راحتی می تواند مرزها را طی كند و در كشورهای مختلف دنيا به نمايش درآيد و آموزه های ناب اسلامی را به مخاطب برساند. در تهيه مجموعه های تاريخی، داستان از بيان قطعه تاريخی فراتر است، و نگاه به فيلم فراتر از سرگرمی شمرده می شود.
اين كارشناس حوزه هنر در ادامه بيان داشت: تشكيل شورای تاريخ می تواند نيازهای پژوهشی فيلمسازان را برطرف كند. رويكرد تلوزيون به مباحث تاريخی و مذهبی، رويكرد بجايی است. فعاليت هايی در اين زمينه انجام گرفته كه در سطح منطقه و در كل جهان اسلام بی نظير است. مانند يوسف پيامبر(ص) و مريم مقدس(س). بنابراين می توان گفت پژوهش های تاريخی اگر از ابتدا با فيلم همراه باشد از خطاهای تاريخی پرهيز می شود.
گفتنی است، در ابتدای اين همايش قسمت هايی از سريال مختارنامه به نمايش درآمد. همچنين سخنرانان همايش در پايان به سؤالات حاضران پاسخ دادند. نمايشگاه عكس عاشورايی و منشورات دانشكده علوم حديث از حاشيه های همايش رفتار و شخصيت‌شناسی مختار، بود.

همايش رفتار و شخصيت‌شناسی مختار، پنجشنبه ۱۹ اسفندماه، توسط معاونت پژوهشی، و روابط عمومی دانشكده علوم حديث(قم) در تالار پژوهش اين دانشكده برگزار شد.