149
مباني حجيّت آراي رجالي

۰.در روايت دوم مى خوانيم :أعرفوا منازل شيعتنا بقدر ما يحسنون من روايتهم عنّا ... ۱

۰.جايگاه و ارزش پيروان ما را از اندازه رواياتى كه از ما به نيكى ياد مى گيرند ، دريابيد .

۰.و در روايت سوم آمده :أعرفوا منازل الناس منّا على قدر رواياتهم عنّا. ۲

۰.ارزش و جايگاه مردم را نزد ما از اندازه رواياتى كه از ما نقل مى كنند ، بشناسيد .

در سند روايت دوم و سوم ، ارسال وجود دارد . امّا اشكال سندى روايت اوّل در اين است كه محمّد بن سنان در سند آن وجود دارد . به نظر ايشان ، محمّد بن سنان ضعيف است ؛ ۳
امّا در دلالت نيز اشكال گرفته اند : اين كه ظاهر «على قدر رواياتهم عنّا» و عبارت مشابه آن ، صرفا مقدار نقل راوى از معصوم عليه السلام نيست ، اعم از اين كه صادق باشد يا كاذب ؛ زيرا چنين نقلى نمى تواند مدح و منزلتى براى شخص باشد . آنچه مى تواند مدح و منزلت باشد و مراد است ، روايت كردن صادقانه و صحيح است . چنين روايتى هم احراز نمى شود ، مگر به اعتبار و حجّيت نقل راوى . پس نمى توان اعتبار و حجّيت نقل راوى را به صِرف نقل او بدون احراز صدق و كذب او به دست آورد . ۴
برخى از اساتيد ما به گونه اى ديگر از فراوانى روايت از معصوم عليه السلام ، براى اثبات اعتبار راوى استفاده مى كنند . بيان ايشان ، شامل دو مقدمه و يك نتيجه است .
مقدمه اوّل اين است كه فراوانى روايت از معصوم عليه السلام ، وقتى با عدم وجدان هيچ

1.همان ، ص۶ .

2.همان جا .

3.معجم رجال الحديث ، ج۱ ، ص۷۹ .

4.همان جا .


مباني حجيّت آراي رجالي
148

كتب يونس وحديثه لا يعتمد عليه . ۱
يعنى به اين ترتيب ، اشكال ابن وليد به محمّد بن عيسى در رواياتى بوده كه وى از يونس نقل كرده است . اگر چنين باشد ، نقد ابن نوح هم بر او در بحث استثنا از روايات محمّد بن احمد ، اين است كه با وجود ظاهر عدالت و وثاقت محمّد بن عيسى ، دليلى ندارد كه روايات او را از يونس بن عبد الرحمان ، رد كنيم . البته اگر اين معنا را هم در مورد «بأسناد منقطع» نپذيريم ، به هر حال ، باز هم به دليل قيدى (بأسناد منقطع) كه به استثناى محمّد بن عيسى وارد شده ، هر معنايى كه داشته باشد ، نمى توان نقد ابن نوح را بر ابن وليد ، دليل بر اين دانست كه محور و تأكيد ابن وليد بر خود راويان بوده ، نه روايت ها .

7 ـ 1 . فراوانى روايت از معصوم عليه السلام

برخى از صاحب نظران ، عنوان كلّى ديگرى را نقل كرده اند كه گفته شده دلالت بر معتبر بودن افراد مصاديق آن مى كند . اين عنوان «فراوانى روايت از معصوم عليه السلام» است . براى اين نظر ، سه روايت مطرح كرده اند و بر سند و دلالت آنها اشكال گرفته اند . ۲ هر سه روايت از اختيار معرفة الرجال ، مشهور به رجال الكشّى نقل شده است .

۰.در روايت اوّل به نقل از امام صادق عليه السلام آمده است :أعرفوا منازل الرجال منّا على قدر رواياتهم عنّا . ۳

۰.جايگاه و ارزش رجال را نزد ما از روى مقدار رواياتى كه از ما نقل مى كنند ، بشناسيد .

1.رجال النجاشى ، ص۳۳۳ .

2.معجم رجال الحديث ، ج۱ ، ص۷۸ .

3.اختيار معرفة الرجال ، ج۱ ، ص۵ .

  • نام منبع :
    مباني حجيّت آراي رجالي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 43935
صفحه از 255
پرینت  ارسال به